CÁC BÀ MẸ CÔNG GIÁO – SỰ NỐI KẾT GIỮA CÁC HỘI ĐOÀN TRONG GIÁO XỨ

Trong đời sống mục vụ của một giáo xứ, mỗi hội đoàn đều là một cánh tay nối dài của Hội Thánh, góp phần làm cho sứ mạng loan báo Tin Mừng được thể hiện cách cụ thể và gần gũi. Mỗi hội đoàn, từ ca đoàn, ban giáo lý, Legio Mariae, giới trẻ, ban trật tự, hội tông đồ giáo dân… đều mang nét đặc trưng riêng về linh đạo, phương thức sinh hoạt và thành phần hội viên.

Giữa muôn sắc màu đó, Hội Các Bà Mẹ Công Giáo mang một nét riêng biệt và độc đáo: không chỉ là một hội đoàn quy tụ những người nữ trưởng thành đã lập gia đình, mà còn là một nhịp cầu kết nối các hội đoàn khác nhau trong giáo xứ, đặc biệt là qua tinh thần dịu dàng, phục vụ, kiên trì và khiêm tốn – những đức tính đã làm nên hình ảnh người mẹ trong đời sống gia đình và đời sống đức tin.

1. Các bà mẹ Công giáo – người giữ lửa Đức tin trong gia đình và giáo xứ

Trong truyền thống Kitô giáo, hình ảnh người mẹ luôn gắn liền với việc gìn giữ và truyền đạt đức tin qua đời sống hằng ngày. Người mẹ không chỉ dạy con cái mình bằng lời nói, mà quan trọng hơn, bằng chính chứng tá sống động của tình yêu, lòng kiên nhẫn và sự hy sinh âm thầm. Trong gia đình, người mẹ là “trái tim” – không chỉ theo nghĩa tình cảm, mà còn là trung tâm thiêng liêng, nơi ngọn lửa đức tin được khơi lên và duy trì qua những hành động nhỏ bé nhưng bền bỉ. Mẹ là người đầu tiên dạy con làm dấu thánh giá, lần hạt Mân Côi, học các kinh nguyện căn bản. Mẹ cũng là người kiên trì dẫn con đến nhà thờ, tạo nên thói quen yêu mến Thánh lễ ngay từ tấm bé. Bằng việc đọc Kinh Thánh mỗi tối, tham dự giờ kinh liên gia, và giữ gìn bầu khí đạo đức trong nhà, người mẹ trở thành người “ươm mầm đức tin” cho gia đình.

Trong thực tế tại nhiều giáo xứ Việt Nam, hình ảnh quen thuộc nhất có lẽ là các bà mẹ dắt con đi lễ, ẵm bồng những đứa bé mới vài tháng tuổi ngồi cuối nhà thờ, hay cần mẫn đưa con em đến lớp giáo lý hằng tuần. Chính những hành động tưởng chừng rất đời thường ấy lại góp phần vun đắp đời sống thiêng liêng bền vững cho thế hệ mai sau. Người mẹ Công giáo, với trái tim hiền hậu và đức tin kiên định, chính là “bếp lửa thiêng” sưởi ấm và duy trì đức tin trong gia đình.

Không dừng lại ở phạm vi gia đình, người mẹ còn bước ra khỏi căn bếp nhỏ để tiếp tục “giữ lửa” cho cộng đoàn giáo xứ. Những gì được hun đúc trong mái ấm – sự hy sinh, lòng khiêm tốn, tinh thần phục vụ – nay được người mẹ mang vào trong các sinh hoạt mục vụ. Các bà mẹ hiện diện cách âm thầm nhưng kiên trì trong nhiều hoạt động: từ việc chầu Thánh Thể, lần chuỗi Mân Côi, dâng hoa, làm hang đá, đến việc phục vụ phòng thánh, chuẩn bị bàn thờ trong những ngày lễ lớn. Trong các công tác bác ái, họ là những người nấu cơm thiện nguyện, thăm bệnh nhân, chia sẻ với người nghèo – tất cả đều là cách cụ thể hóa Tin Mừng bằng chính đôi tay và tấm lòng người mẹ.

Hơn thế nữa, tại các lớp giáo lý hôn nhân, tân tòng hay thiếu nhi, sự hiện diện của các bà mẹ không chỉ là hậu cần, mà còn là sự nâng đỡ âm thầm cho linh mục, giáo lý viên và các hội đoàn. Chính nơi đó, người mẹ Công giáo tiếp tục sứ mạng truyền giáo – không phải bằng lý thuyết, mà bằng đời sống chứng tá. Ta có thể liên tưởng đến hình ảnh Đức Maria – người mẹ trong gia đình Nagiarét – không xuất hiện nhiều trên sân khấu lớn, nhưng là trái tim âm thầm nuôi dưỡng Đức Giêsu và gìn giữ đời sống thiêng liêng cho gia đình.

Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã từng nói: “Người mẹ là người đầu tiên truyền đức tin, không phải như một bài học, mà như một đời sống.” Trong bối cảnh xã hội hôm nay, khi các giá trị gia đình và đức tin đang dần bị phai nhạt bởi nhịp sống vội vàng và áp lực vật chất, thì vai trò của người mẹ Công giáo lại càng cần được khẳng định và trân trọng. Các bà mẹ chính là người thắp sáng lửa đức tin nơi mái ấm, để các thành viên không bị lạc mất Thiên Chúa giữa dòng đời. Các mẹ cũng là người giữ lửa cộng đoàn bằng lời cầu nguyện và sự hiện diện trung tín – như một “người gác đền” âm thầm cho giáo xứ. Và trên hết, người mẹ là người truyền lửa niềm tin cho thế hệ trẻ, bằng chính đời sống hiền lành, khiêm nhường và tận tụy.

Để phát huy vai trò giữ lửa đức tin của các bà mẹ trong giáo xứ, cha xứ và các ban mục vụ nên có những định hướng cụ thể. Trước hết, cần tổ chức định kỳ những buổi tĩnh tâm dành riêng cho các bà mẹ, giúp họ được nâng đỡ về đời sống nội tâm và ý thức hơn về sứ mạng giáo dục đức tin trong gia đình. Bên cạnh đó, có thể đào tạo một số người mẹ làm “thừa tác viên giáo lý trong gia đình”, để hỗ trợ cho việc dạy giáo lý tại nhà và đồng hành với con cái trên hành trình đức tin. Việc mời gọi Hội Các Bà Mẹ Công Giáo tham gia tích cực vào các sinh hoạt mục vụ chung cũng rất cần thiết – không chỉ như người hỗ trợ, mà như những người giữ hồn cho cộng đoàn. Giáo xứ cũng nên có những dịp đặc biệt để vinh danh vai trò người mẹ, như Lễ Thánh Gia, Ngày Của Mẹ, Tháng Hoa… như một cách khích lệ tinh thần và nâng đỡ thiêng liêng.

Người mẹ không chỉ nấu những bữa cơm nuôi thân xác, mà còn nấu những “bữa cơm thiêng liêng” cho linh hồn con cái và cộng đoàn, bằng lời cầu nguyện, sự dấn thân và lòng trung thành với Chúa. Xin cho mỗi người mẹ trong Hội Thánh hôm nay luôn biết can đảm giữ lửa đức tin trong gia đình và giáo xứ, để nhờ đó, ngọn lửa Tin Mừng không tắt lịm, nhưng tiếp tục cháy sáng và lan tỏa giữa thế giới hôm nay đầy thử thách và vô cảm.

2. Sự hiện diện linh hoạt và gắn bó

Trong đời sống mục vụ giáo xứ, sự hiện diện của các Bà Mẹ Công giáo không chỉ giới hạn trong khuôn khổ hội đoàn riêng, mà còn lan tỏa như một yếu tố gắn kết mang tính cộng đoàn cao. Sự linh hoạt và gắn bó của các bà mẹ thể hiện rõ qua cách họ sẵn sàng hiện diện ở bất cứ đâu cần bàn tay phục vụ và trái tim yêu thương.

Chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp hình ảnh những bà mẹ tham gia chuẩn bị Thánh lễ, từ việc trang trí nhà thờ, dọn dẹp phòng thánh, chăm sóc áo lễ, chuẩn bị hoa trái dâng lễ, đến việc đồng hành với con cái trong các buổi lễ thiếu nhi. Trong các dịp lễ trọng, nhiều bà mẹ không ngại thức khuya dậy sớm, quét dọn khuôn viên, làm cổng hoa, bày ghế, pha trà – tất cả đều diễn ra trong thinh lặng và niềm vui dấn thân. Họ không làm vì danh tiếng, không vì vinh dự cá nhân, mà vì lòng yêu mến Chúa và Hội Thánh.

Trong các hoạt động bác ái, các bà mẹ thường là người đầu tiên có mặt và là người cuối cùng rời đi. Từ việc nấu ăn cho người nghèo, đi thăm bệnh nhân, phụ giúp tang lễ, tổ chức những chuyến viếng thăm người già neo đơn, đến việc quyên góp lương thực, quần áo, thuốc men – tất cả đều cho thấy một trái tim mục tử theo mẫu gương Đức Maria, người Mẹ luôn đồng hành với Hội Thánh từ lúc khởi đầu đến tận thập giá.

Một điểm đáng quí khác là các bà mẹ luôn biết làm việc trong tinh thần cộng tác và hiệp nhất. Dù thuộc hội đoàn nào, họ luôn sẵn sàng tham gia cùng các nhóm khác: hỗ trợ giới trẻ trong các buổi sinh hoạt, đồng hành cùng huynh đoàn trong các dịp hành hương, phối hợp với ca đoàn trong việc tổ chức lễ hội… Với sự mềm mại và linh hoạt tự nhiên, các bà mẹ thường trở thành cầu nối giữa các hội đoàn, góp phần hòa giải những bất đồng nhỏ nhặt và vun đắp bầu khí yêu thương hiệp nhất trong toàn giáo xứ.

Trong những trường hợp giáo xứ gặp khó khăn – thiếu người phụ trách, cần người quán xuyến một hoạt động bất ngờ – chính các bà mẹ là người sẵn sàng lấp vào chỗ trống. Họ làm việc với tinh thần trách nhiệm cao và sự gắn bó bền bỉ, không cần mời gọi nhiều lời. Chính sự kiên trì và ổn định ấy giúp bảo đảm cho nhịp sinh hoạt mục vụ được duy trì cách đều đặn và sinh động.

Sự hiện diện linh hoạt và gắn bó của các Bà Mẹ Công giáo vì thế không thể đánh giá thấp. Họ chính là chất keo thiêng liêng gắn kết các thành phần khác nhau trong giáo xứ: từ người già đến người trẻ, từ tu sĩ đến giáo dân, từ các hội đoàn đặc thù đến cộng đoàn chung. Không phô trương, không áp đảo, nhưng bằng sự dịu dàng, khiêm tốn và sẵn sàng, họ góp phần nuôi dưỡng một giáo xứ biết cầu nguyện, biết chia sẻ, và biết yêu thương.

Thật vậy, Hội Các Bà Mẹ Công Giáo không chỉ là một tổ chức hội đoàn, mà còn là một nguồn lực mục vụ quý giá của Hội Thánh – một hiện thân sống động của tinh thần hiệp hành mà Giáo hội hôm nay đang mời gọi: cùng nhau lắng nghe, cùng nhau bước đi, và cùng nhau phục vụ trong tình yêu Đức Kitô.

3. Cầu nối giữa các thế hệ và các nhóm

Trong đời sống giáo xứ, nơi quy tụ nhiều thế hệ và hội đoàn khác nhau, Hội Các Bà Mẹ Công Giáo thường đảm nhận một vai trò đặc biệt: làm cầu nối giữa các thế hệ và các nhóm, góp phần tạo nên một cộng đoàn hiệp nhất trong đa dạng. Sự hiện diện của các bà mẹ không mang tính áp đặt, nhưng có sức lan tỏa dịu dàng và âm thầm, giúp mọi thành phần trong giáo xứ gần gũi và gắn bó hơn với nhau.

Với người cao tuổi, các bà mẹ chia sẻ kinh nghiệm sống, cùng nhau cầu nguyện, thăm hỏi khi ốm đau, và nâng đỡ tinh thần qua các giờ kinh liên gia, giờ chầu hay hành hương. Đối với người trẻ, các bà mẹ lại như những “người mẹ thiêng liêng”, luôn đồng hành, lắng nghe và nâng đỡ cách ân cần. Khi người trẻ tham gia sinh hoạt thiếu nhi, giáo lý viên, nhóm giới trẻ hay ca đoàn, chính các bà mẹ thường âm thầm hỗ trợ hậu cần, động viên tinh thần, và thậm chí giúp hóa giải những khúc mắc phát sinh trong sinh hoạt chung. Họ hiểu được khoảng cách thế hệ không thể lấp đầy bằng lý thuyết, mà chỉ có thể thu hẹp bằng tình thương và sự hiện diện kiên trì.

Không chỉ là cầu nối giữa các thế hệ, các bà mẹ còn giúp kết nối giữa các hội đoàn khác nhau. Trong các dịp lễ trọng hoặc hoạt động chung của giáo xứ, Hội Các Bà Mẹ Công giáo thường là nhóm có khả năng liên kết các hội đoàn chuyên biệt như ca đoàn, Legio Mariae, ban giáo lý, nhóm bác ái, thiếu nhi Thánh Thể… bằng tinh thần cộng tác và phục vụ. Khi cần phân công nhân sự, tổ chức chương trình hay chuẩn bị bữa ăn, chính các bà mẹ là người đứng giữa, vừa làm, vừa nhẫn nại điều phối, vừa khích lệ các nhóm tham gia. Nhờ kinh nghiệm sống và lòng bao dung, họ không dễ bị cuốn vào tranh cãi, mà thường trở thành người hòa giải nhẹ nhàng giúp hàn gắn những hiểu lầm nhỏ, tránh chia rẽ trong cộng đoàn.

Một ví dụ cụ thể có thể thấy trong nhiều giáo xứ là việc Hội Các Bà Mẹ Công giáo tổ chức buổi cầu nguyện liên gia hoặc ngày tĩnh tâm chung cho các hội đoàn. Nhờ sự chủ động của các bà mẹ, các nhóm khác cảm thấy được mời gọi, được kết nối, và có cơ hội gặp gỡ, lắng nghe nhau một cách cởi mở và chân thành. Trong các cuộc họp mục vụ chung, tiếng nói của các bà mẹ thường mang tính xây dựng và ôn hòa, góp phần ổn định tinh thần chung và hướng mọi người đến sự hiệp nhất trong Chúa Kitô.

Chính vì thế, vai trò trung gian của Hội Các Bà Mẹ Công giáo không chỉ giới hạn ở khía cạnh tổ chức, mà còn mang chiều sâu thiêng liêng và cộng đoàn. Họ là dấu chỉ cụ thể của sự hiệp thông và yêu thương trong Hội Thánh, phản ánh khuôn mẫu của Đức Maria – người Mẹ luôn hiện diện, kết nối, và đồng hành với mọi thành phần Dân Chúa. Sự hiền lành, nhẫn nại và khéo léo của các bà mẹ là chất men làm dậy lên bầu khí cộng đoàn, từ đó giúp giáo xứ không chỉ là nơi “có nhiều nhóm sinh hoạt”, mà thực sự trở thành một gia đình Hội Thánh hiệp nhất và sống động.

4. Phục vụ cách âm thầm nhưng hiệu quả

Trong bức tranh đời sống giáo xứ với bao hoạt động mục vụ và phụng vụ, có những đóng góp không hào nhoáng nhưng lại mang ý nghĩa nền tảng – đó chính là sự phục vụ âm thầm nhưng hiệu quả của các Bà Mẹ Công Giáo. Không phô trương, không cần danh xưng hay lời tán dương, họ lặng lẽ hiện diện như những người “giữ nhịp đập thầm lặng” cho đời sống đức tin của cộng đoàn.

Điều dễ nhận thấy là sự kiên trì trong cầu nguyện của các bà mẹ. Họ có thể không phát biểu nhiều trong các buổi họp, nhưng luôn có mặt trong giờ kinh, giờ chầu, buổi tĩnh tâm, và không ít người lần chuỗi Mân Côi mỗi ngày để cầu nguyện cho gia đình, cho giáo xứ, cho các linh mục, người trẻ, và cả những người đang gặp khó khăn trong đời sống đức tin. Những lời kinh âm thầm ấy chính là hơi thở thiêng liêng nâng đỡ cộng đoàn, là chiếc neo giữ cho đức tin của nhiều người khỏi trôi dạt giữa sóng gió cuộc đời.

Sự phục vụ của các bà mẹ còn thể hiện rõ trong những công việc nhỏ nhưng không thể thiếu: chuẩn bị bàn thờ, ủi áo lễ, giặt khăn bàn thánh, thay hoa nến, lau chùi phòng thánh, dọn dẹp nhà thờ trước và sau các dịp lễ lớn. Những công việc ấy thường ít ai để ý, nhưng nếu thiếu vắng các bà mẹ, mọi sinh hoạt phụng vụ sẽ trở nên vụng về và thiếu chỉn chu. Chính những bàn tay cần mẫn và đôi chân kiên nhẫn của các bà mẹ đã giúp nhà thờ luôn sáng sủa, trang nghiêm và sẵn sàng đón Chúa ngự đến.

Trong các dịp lễ trọng, đặc biệt là mùa Phục Sinh, Giáng Sinh, Tuần Thánh, lễ bổn mạng giáo xứ hay các cuộc rước kiệu, sự hiện diện của các bà mẹ phía sau hậu trường là không thể thiếu. Họ không ở trên lễ đài, không phát biểu chính thức, nhưng lại chính là người gói quà, nấu ăn, dựng rạp, dọn ghế, trang trí – từ sáng sớm đến tối khuya. Có những bà mẹ đau khớp vẫn cố gắng ngồi bó rau; có người dù bận rộn việc nhà vẫn tranh thủ đến phụ bếp, xếp bàn ghế, hoặc canh nồi chè. Những hy sinh nhỏ bé ấy chính là lời loan báo Tin Mừng bằng việc làm.

Họ cũng là những người bảo vệ tinh thần hiệp nhất trong âm thầm. Khi có xung đột giữa các hội đoàn, họ không lên tiếng ồn ào nhưng thường là người mời gọi cầu nguyện, rủ nhau cùng lần hạt để xin ơn bình an. Khi linh mục gặp áp lực mục vụ, nhiều bà mẹ lựa chọn cách thinh lặng đến nhà nguyện, quỳ gối cầu nguyện cho cha xứ, thay vì bình phẩm. Chính sự kiên trung đó là lá chắn vô hình nâng đỡ Hội Thánh trong những giai đoạn thử thách.

Có thể nói, Hội Các Bà Mẹ Công Giáo là tấm vải lót nền cho đời sống giáo xứ: không ai nhìn thấy đầu tiên, nhưng lại không thể thiếu. Họ chính là mẫu gương sống động của Đức Maria – người phụ nữ thinh lặng nhưng đầy sức mạnh nội tâm, người Mẹ không ngừng đồng hành với Hội Thánh bằng sự hiện diện yêu thương và tận tụy.

Vì thế, trong công cuộc xây dựng và canh tân đời sống giáo xứ hôm nay, chúng ta không thể bỏ qua hoặc xem nhẹ vai trò của các bà mẹ. Chính họ là lực lượng thầm lặng nhưng bền bỉ, không ngừng giữ cho ngọn lửa đức tin cháy sáng và tình hiệp thông được bảo toàn trong lòng cộng đoàn Dân Chúa.

Kết luận

Hội Các Bà Mẹ Công Giáo không chỉ là nơi quy tụ những người vợ, người mẹ sống đức tin, mà còn là một phần thiết yếu và không thể thay thế trong đời sống mục vụ của giáo xứ. Với sự hiện diện kiên trì và âm thầm, các bà mẹ trở thành chất keo nối kết các thành phần Dân Chúa, từ người cao tuổi đến giới trẻ, từ các hội đoàn khác nhau đến những hoạt động phụng vụ và bác ái trong giáo xứ.

Trong thực tế mục vụ, chính các bà mẹ thường là những người đầu tiên có mặt để chuẩn bị cho Thánh lễ, tổ chức lễ bổn mạng, hoặc hỗ trợ hậu cần cho các lớp giáo lý. Họ cũng là những người sau cùng rời khỏi nhà thờ, âm thầm dọn dẹp, lau chùi bàn thánh, xếp ghế, tưới hoa, chăm chút từng chi tiết nhỏ để cộng đoàn có được một không gian phụng vụ sốt sắng và tôn nghiêm. Những công việc ấy có thể ít được nhắc tới, nhưng nếu thiếu vắng họ, giáo xứ sẽ mất đi một phần nhịp sống ổn định và tinh thần phục vụ thấm đượm đức tin.

Không chỉ hiện diện trong nhà thờ, các bà mẹ còn là người giữ lửa đức tin trong gia đình, giữa một xã hội ngày càng tục hóa. Họ âm thầm dạy con cầu nguyện, nhắc nhở chồng sống đạo, lần chuỗi khi cả nhà đã ngủ, và kiên nhẫn cầu nguyện khi con cái nguội lạnh đức tin hoặc gia đình gặp thử thách. Lòng tin bền bỉ của họ trở thành chỗ dựa thiêng liêng, là "gối cầu nguyện" nâng đỡ cả gia đình trong hành trình đức tin.

Trong đời sống cộng đoàn, các bà mẹ thường là những người có khả năng hòa giải và xây dựng hiệp nhất. Không ít lần, khi xảy ra căng thẳng hay bất đồng trong sinh hoạt hội đoàn, một lời nhắc nhẹ nhàng như: “Mình làm vì Chúa mà…” từ một người mẹ cũng đủ để hóa giải khúc mắc, làm dịu đi không khí và hướng mọi người về tinh thần phục vụ đích thực trong Đức Kitô. Sự khôn ngoan, mềm mỏng và kinh nghiệm sống của các bà mẹ chính là món quà quý giá cho sự hiệp thông trong giáo xứ.

Dĩ nhiên, trong mọi cộng đoàn đều có những khác biệt, và Hội Các Bà Mẹ cũng không tránh khỏi những khó khăn trong quá trình đồng hành và phục vụ chung. Đôi khi, một vài chị em – vì lòng nhiệt thành hoặc vì tự tin vào khả năng của mình – có thể vô tình thiếu cởi mở trước những góp ý xây dựng. Điều này, nếu không được nhận diện và nâng đỡ cách tế nhị, có thể ảnh hưởng đến sự hiệp nhất trong hội đoàn. Tuy nhiên, chính những trường hợp như thế lại càng cho thấy sự cần thiết của một tinh thần khiêm tốn, biết lắng nghe và tự điều chỉnh, để cùng nhau xây dựng bầu khí huynh đệ và nâng đỡ lẫn nhau trong yêu thương.

Một cộng đoàn vững mạnh không đến từ sự hoàn hảo của từng cá nhân, nhưng từ khả năng cùng nhau bước đi trong tôn trọng, trong tình bác ái và trong ánh sáng Tin Mừng. Những góp ý chân thành, dù đôi khi không dễ đón nhận, vẫn luôn là cơ hội để mỗi người trưởng thành hơn trong đức tin và trong tương quan cộng đoàn.

Chính vì thế, xin Chúa ban cho các bà mẹ lòng yêu mến Hội Thánh, sự khôn ngoan của Đức Maria, và lòng kiên trì của các thánh nữ, để các mẹ luôn là người giữ lửa đức tin trong gia đình, người kiến tạo hiệp nhất trong giáo xứ, và người nữ môn đệ trung tín của Chúa Giêsu trong lòng Hội Thánh hôm nay. Xin cho Hội Các Bà Mẹ Công Giáo không chỉ hiện diện như một hội đoàn, mà còn trở nên một nguồn lực thiêng liêng và nhân bản, góp phần làm rạng rỡ vẻ đẹp của một giáo xứ hiệp hành, thánh thiện và truyền giáo.

Philippines, ngày 03 tháng 07 năm 2025

Lễ Thánh Tôma Tông Đồ

Lm. Antôn Trần Xuân Sang, SVD