Tên gọi của Tam Nhật Thánh (Triduum Paschale) – Tam
Nhật Vượt Qua
Có nhiều người thắc mắc:
Thưa Cha, trong Tam Nhật Thánh (Triduum Paschale) – hay Tam Nhật Vượt
Qua của Tuần Thánh, người ta gọi thứ Năm Tuần Thánh là ‘Holy
Thursday’, thứ Sáu Tuần Thánh gọi là ‘Good Friday’ và thứ Bảy Tuần
Thánh gọi là ‘Black Saturday’?
Xin trả lời ngắn gọn
như sau:
Tên gọi “Holy
Thursday” (Thứ Năm Thánh) diễn tả tính thánh thiêng đặc biệt của
ngày hôm nay – ngày khởi đầu Tam Nhật Vượt Qua. Trong bầu khí linh thánh của Bữa
Tiệc Ly, Chúa Giêsu đã thiết lập Bí tích Thánh Thể và Chức Linh Mục
Thừa Tác, như dấu chỉ tình yêu tự hiến của Ngài cho nhân loại.
Cũng trong bữa tiệc cuối
cùng ấy, Ngài ban cho các môn đệ một giới răn mới:
“Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy
đã yêu thương anh em.”
(Ga 13,34)
Đặc biệt, hành động rửa
chân của Chúa trở thành biểu tượng sống động của tình yêu khiêm hạ và phục
vụ đến tận cùng.
Chính vì những ý nghĩa
cao cả ấy, ngày hôm nay được gọi là Holy Thursday – Thứ Năm Thánh, tức
là ngày thánh của tình yêu và sự phục vụ.
Tên gọi “Good Friday”
(Thứ Sáu Tốt Lành) nghe có vẻ nghịch lý, vì đây là ngày Chúa Giêsu chịu khổ
hình và chết đau thương trên thập giá. Nhưng trong ánh sáng đức tin Kitô giáo,
cái chết ấy không phải là thất bại, mà là hy tế yêu thương, là chiến
thắng của Thiên Chúa trên tội lỗi và sự chết.
“Chính nhờ cái chết ấy,
thế gian được cứu độ.”
(x. Rm 5,8)
Một số nhà ngôn ngữ học
cho rằng “Good Friday” có thể bắt nguồn từ dạng cổ là “God’s Friday” –
nghĩa là “Ngày của Thiên Chúa”.
Dù hiểu theo nghĩa nào,
thì “Good Friday” vẫn là ngày tốt lành nhất, bởi đó là ngày ơn
cứu độ được trao ban cho toàn thể nhân loại qua Thập Giá.
Tên gọi “Black
Saturday” (Thứ Bảy Đen) không phải là cách gọi chính thức trong phụng vụ,
nhưng thường được sử dụng trong văn hóa phổ thông để diễn tả bầu khí trầm lắng,
đau buồn và tăm tối của ngày này – khi Chúa đang nằm trong mồ.
Giáo hội không cử
hành Thánh lễ vào Thứ Bảy Tuần Thánh, bàn thờ để trống, Mình Thánh không được
đặt nơi công khai. Cả Giáo hội bước vào thinh lặng nội tâm, cùng đồng
hành với Đức Kitô trong cái chết.
Tuy nhiên, bóng tối
này không kéo dài mãi. Trong đêm Vọng Phục Sinh, Ánh Sáng Phục Sinh sẽ bừng
lên, phá tan bóng tối và khai mở hy vọng.
Vì thế, “Black
Saturday” có thể hiểu là ngày của sự im lặng và đau thương, nhưng
cũng là khoảng lặng chờ đợi ánh bình minh Phục Sinh rực rỡ.
Lm. Antôn Trần Xuân Sang, SVD