Chuyến đi
Buenos Aires – Argentina
Trung
tuần tháng Năm vừa qua chúng tôi có chuyến đi Argentina để làm thông dịch cho Tổng
Tu Nghị của một Dòng Nữ Quốc Tế đã hiện diện hơn 300 năm từ ngày thành lập đến nay.
Họ đã mời chúng tôi làm thông dịch từ đầu tháng Hai, nhưng chúng tôi đã từ chối
vì công việc bên Paraguay. Họ đã tìm kiếm khắp nơi các vị tu sĩ thông thạo và
hiểu biết tiếng Anh – Tây Ban Nha và tiếng Việt để giúp Tổng Tu Nghị lần này được
diễn ra tại Buenos Aires, thủ đô của Argentina trong vòng 1 tháng. Cuối tháng 3
họ lại mời chúng tôi giúp họ ít nhất là 10 ngày vì rất khó tìm người thông ngôn
bằng tiếng Tây Ban Nha – tiếng Anh và tiếng Việt.Cha Bề Trên Giám Tỉnh của
chúng tôi ở Paraguay đã khuyến khích chúng tôi giúp Tổng Tu Nghị cho họ lần này
trong dịp Năm về Đời Sống Thánh Hiến.Chúng tôi đã sắp xếp công việc và lên đường.
Lần
này chúng tôi đến Buenos Aires là thủ đô và là thành phố lớn nhất, hải cảng lớn nhất của Argentina. Thủ đô này tọa lạc bên bờ nam của Río de la Plata, duyên hải đông
nam của Nam Mỹ, đối diện với Colonia del Sacramento, Uruguay. Buenos Aires theo tiếng Tây Ban Nha
có nghĩa là ‘Không Khí Trong Lành’, và thật đúng với tên gọi đó vì đây là nơi rất
xanh vì có nhiều cây cối và không gian rộng lớn để hít thở, nhưng không được ‘sạch’
cho lắm như ở Singapor ở Đông Nam Á vì người dân Nam Mỹ không mấy tuân thủ và
tôn trọng luật pháp và họ sống rất xuề xòa.
Đậm màu sắc văn hóa châu Âu, Buenos Aires đôi lúc được mệnh danh là "Paris phương Nam" hay "Paris của Nam Mỹ". Đây là một trong những đô hội phồn hoa
nhất của Mỹ Latinh nổi tiếng với nhiều công trình kiến
trúc đặc sắc, tưng bừng nhịp sống về đêm và sinh hoạt văn hóa năng động. Đây
cũng là một trong những thành phố sung túc nhất châu Mỹ Latinh với giới dân cưtrung lưu đông đúc và rộng kiến thức.
Cũng chính ở Buenos Aires có hai đội bóng nổi tiếng luôn kình địch nhau
là River Plate và Boca Juniors.Vào đêm chúng tôi vừa đặt chân đến Buenos Aires
đã xảy ra chuyện ẩu đả vì hai đội bóng đồng hương này phải tranh hạng 1/8 Copa
Libertadores ngay trong sân cỏ lẫn ngào đường phố giữa các cổ động viên quá
khích khiến giao thông bị cản trở nhiều.Nam Mỹ mà không nói đến bóng đá thì xem
như không biết gì về Nam Mỹ và ở Argentina thì người dân ghiền bóng đá hơn cả
ghiền Đức Giáo Hoàng.
Ở Buenos Aires có một khu vực mà nhiều người dân Nam Mỹ khi nói đến
thường gièm pha và hay trêu chọc bằng những câu chuyện tiếu lâm vì họ sống khá
lập dị và cách nói tiếng Tây Ban Nha cũng khá đặc biệt. Nói chung người dân Nam
Mỹ không mấy thân thiện với người Argentina vì họ cho rằng dân Argentina rất
kiêu ngạo và tự tôn vì họ có dòng máu Đức. Bởi thế khi Đức Hồng Y Jorge
Berggolio đắc cửa Giáo hoàng với niên hiệu là Phan-xi-cô thì lúc đầu người ta
gièm pha vì không thích người Argentina, nhưng liền sau đó một tháng người ta
có một câu chuyện phiếm là Đức Tân Giáo Hoàng Phan-xi-cô vừa mới làm một phép
lạ là ngài đã chinh phục cả thế giới về sự khiêm tốn, nhân từ và là một vị mục
tử nhân lành thực sự dù Ngài là người… Argentina.
Trở lại mục đích chính của chuyến đi Argentina lần này không phải là một
chuyến du lịch hay hành hương nhưng là một sứ mạng đặc biệt – làm thông ngôn
cho một Tổng Tu Nghị.
Các Tu Nghị viên đến từ các nước Argentina, Chile, Ecuardor, Pháp,
Canada, Phi châu và Việt Nam.Các Nữ tu Việt Nam đã từng tu học ở Pháp vài năm
trước đây nên phần nào cũng có kinh nghiệm sống cộng đoàn quốc tế. Ban dịch
thuật có một linh mục người Togo Dòng Đức Mẹ Lên Trời thông thạo 6 thứ tiếng dù
còn rất trẻ và đang làm việc ở Chile. Một linh mục khác cùng Dòng người
Argentina từng làm việc ở Phi Luật Tân 15 năm nên thông thạo tiếng Anh.Chỉ có
bản thân chúng tôi là kém nhất trong nhóm nhưng cũng cố gắng làm thông ngôn cho
Tổng Tu Nghị lần này.
Các ngôn ngữ được trao đổi và báo cáo là tiếng Tây Ban Nha, tiếng Pháp,
tiếng Anh và tiếng Việt dù Việt Nam chỉ có 3 Nghị Viên nhưng số thành viên ở
Việt Nam khá đông nên không thể xem nhẹ. Vấn đề đau đầu nhất trong phần thông
dịch là vấn đề về báo cáo tài chính vì những con số và mỗi quốc gia đều dùng
những đồng tiền khác nhau nên phải giải thích cho tương xứng vì một Dollar
Canada hay Mỹ có giá trị gấp 20 ngàn lần tiền đồng Việt Nam nên một số người
nghe báo cáo mà không biết thì tưởng Việt Nam mình chi tiêu nhiều.
Vì là Tổng Tu Nghị Quốc Tế nên làm việc rất bài bản và chuyên nghiệp nên
các thông ngôn cũng phải làm việc tối mặt và hầu như không có giờ cho riêng
mình. Cứ sau mỗi ngày làm việc và đến tối trước giờ ăn là thánh lễ và mỗi các
linh mục thông ngôn phải chiaa nhau dâng thánh lễ và giảng lễ bằng các thứ
tiếng nên cũng khá căng thẳng.
Ngày Chúa Nhật Chúa Thăng Thiên 17/5 Tu Nghị sắp xếp hành hương Đức Mẹ
Lujan, một Trung Tâm Hành Hương có tầm cỡ thế giới và nơi đây có trưng bày kho
tang về các Di Ảnh Đức Mẹ trên khắp thế giới, trong đó có Đức Mẹ La Vang Việt
Nam. Khi chiêm ngắm các Ảnh Đức Mẹ của các nước được đặt cách long trọng trong
tầng hầm của Vương Cung Thánh Đường Đức Mẹ Lujan, chúng tôi nhận thấy là bên
cạnh Di Ảnh Đức Mẹ luôn có treo quốc kỳ của quốc gia đó, chỉ riêng Đức Mẹ La
Vang của mình là … không có vì vấn đề tế nhị. Không biết đến bao giờ người Việt
Nam của chúng ta mới thống nhất thật sự cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Không biết
bao giờ tất cả người Việt Nam dù ở trong nước hay hải ngoại có thể đứng chung
dưới một lá cờ quốc gia và hát chung bài quốc ca mà mọi người đều có thể đồng ý
dù chính kiến khác nhau!
Những ngày ở Buenos Aires, Argentina tuy khá căng thẳng vì phải vận dụng
tất cả 10 thần công lực để làm thông dịch nhưng thật thú vị vì có thêm kinh
nghiệm sống cộng đoàn quốc tế và cảm thấy bản thân cũng đang giúp ích được gì đó
trong Năm về Đời Sống Thánh Hiến.
Chuẩn bị đón
tiếp Đức Thánh Cha Phan-xi-cô
Từ
khi biết tin Đức Thánh Cha Phan-xi-cô sẽ viếng thăm mục vụ 3 quốc gia Nam Mỹ là
Ecuador, Bolivia và Paraguay vào tháng 7 tới đây, và Paraguay là trạm dừng chân
cuối của Ngài trước khi trở về Rô-ma.Người dân ở đây rất háo hức mong đợi để được
diện kiến vị Đại Diện Đức Ki-tô nơi trần gian. Lẽ thường người Công giáo chúng
ta cứ nghĩ đơn giản là Đức Thánh Cha muốn đi thăm chỗ nào thì đi nhưng thực sự
không phải như thế. Ngoài việc Đức Thánh Cha là vị Chủ chăn của hơn 1 tỷ tín hữu
Công giáo trên thế giới, Ngài còn là một Quốc Trưởng của quốc gia Thành Vatican
dù quốc gia này nằm trong lãnh thổ Italia nhưng là một quốc gia hoàn toàn độc lập
và cỏ đủ thành phần cơ cấu như mọi quốc gia khác của Liên Hiệp Quốc. Bởi thế, nếu
Ngài muốn viếng thăm một quốc gia nào thì vị quốc trưởng hay tổng thống của quốc
gia đó mời chính thức, và dĩ nhiên theo nguyên tắc ngoại giao, thì ai mời sẽ phải
chịu mọi chi phí cho chuyến viếng thăm ngoại trừ các quốc gia nghèo đang nhận
viện trợ. Có lần chúng tôi tự hỏi tại sao Đức Thánh Cha khi viếng thăm mục vụ
thì thường Ngài hay viếng thăm hai hay nhiều nước trở lên? Có lẽ vì mỗi lần đi
là mỗi lần khó và chi phí cho chuyến đi đắt đỏ đến cỡ nào. Do đó, chúng ta đừng
tưởng là cứ hễ mời là được nhưng còn phải tính toán thực hư đủ thứ vì chỉ có những
người trong cuộc mới hiểu được điều này.
Các
linh mục thuộc Tổng Giáo Phận Asunción như chúng tôi là những người chịu trách
nhiệm trong việc đôn đốc, đồng hành và hướng dẫn mọi người trong việc tiếp đón
Đức Thánh Cha. Người Nam Mỹ nói chung và người Paraguay nói riêng rất sáng tạo
nhưng thiếu đầu óc tổ chức. Cho đến giờ mà mọi việc vẫn chưa đâu vào đấy và những
người trong ban tổ chức vẫn bình chân như vại và thường thị đợi nước đến chân mới
nhảy. Bởi thế, thỉnh thoảng bản thân cũng cảm thấy bực mình nóng vội khi làm việc
với họ, nhất là với các giáo viên và học sinh trong trường. Họ rất thản nhiên
và bình tâm trong công việc chung, nhưng việc riêng của họ thì họ hối thúc cứ
như là có ai sắp chết đến nơi và nếu chưa kịp đáp ứng cho họ là họ lại phản ứng
rất mạnh. Bởi thế mỗi dân tộc đều có một tập quán riêng nên khi sống cần phải
hiểu biết để hạn chế tối đa những mâu thuẫn, nhất là các xung đột văn hóa và
tôn giáo, vì nếu để điều đó xảy ra thì dễ dẫn đến chiến tranh.
Chỉ trong 1 tháng nữa là Đức Giáo Hoàng sẽ viếng thăm Paraguay và ai nấy đều náo nức mong chờ chuyến thăm này. Người người quảng cáo và dịch vụ du lịch nhộn nhịp tưng bừng chưa từng có dù thời tiết lúc này nắng mưa thất thường giữa mùa Thu. Giáo Hội và Nhà Nước cùng nhau đưa ra những dự án chung để sửa sang đường xá và những dịch vụ công cộng trong việc đón tiếp. Việc ghi danh cho các thành phần xã hội tham dự những cuộc gặp gỡ chung với Đức Giáo Hoàng cũng là một điều nan giải vì ai cũng muốn được diện kiến Đức Thánh Cha nhưng số lượng thì có hạn. Đơn cử như cuộc gặp gỡ của Đức Thánh Cha với các tu sĩ Nam Nữ, linh mục, phó tế và chủng sinh toàn quốc tại Nhà Thờ Chính Tòa ở Thủ đô Asunción vào chiều thứ Bảy 11 tháng 7 chỉ giới hạn cho khoảng 1.200 người vì sức chứa trong Thánh Đường có giới hạn và việc an ninh nữa nên các Hội Dòng chỉ phân phối vỏn vẹn khoảng 3 người tham dự và số khác phải đứng ngoài xem qua truyền hình. Thánh Lễ Đại Trào đươc truyền hình trực tiếp trên toàn thế giới vào trưa Chúa Nhật 12 tháng 7 ở Parque Ñu Guazu ước tính khoảng 2,5 triệu người đăng ký tham dự nên việc kiểm soát an ninh không mấy dễ dàng.
