Mục vụ trường học
Kể từ cuối tháng 6 vừa
qua khi một anh em linh mục cùng Dòng người Ba-lan đi nghỉ phép trong dịp ngân
khánh linh mục, cha Bề trên Giám tỉnh ở đây đã bổ nhiệm chúng tôi thay thế tạm
thời chức “Director General Interino” (tạm dịch là Quyền Tổng Hiệu Trưởng) của
một trường học lớn tại Thủ đô Asunción gồm 3 cấp học: Mầm Non, Tiểu học và
Trung học với số học sinh khoảng 1.500 em. Đây là một trong những trường Công
giáo tầm cỡ của Paraguay thuộc sở hữu của Dòng Ngôi Lời với trên 50 năm thành
lập. Vị cựu Tổng thống Lugo của Paraguay từng làm Tổng Hiệu Trưởng trường này
trong vòng 6 năm trước khi đăng quang Tổng Thống. Bởi thế, khi cha Giám tỉnh
gọi chúng tôi để bổ nhiệm dù là tạm thời, chúng tôi cảm thấy lúng túng và muốn
thoái thoát vì phải lãnh một trách nhiệm khá nặng nề với số học sinh hơn 1.500
em, số giáo viên hơn 70 và biết bao nhân viên tạp vụ khác. Cảm thấy mình quá
non trẻ và gánh vác một nhiệm vụ không mấy đơn giản nên ngay từ giây phút đầu
chúng tôi từ chối, nhưng cha Bề trên và Hội Đồng đã luôn trấn an và hứa sẽ đồng
hành trên mọi phương diện nên chúng tôi đã nhận lời.
Trường học được xem là
một xã hội thu nhỏ vì trong đó bao gồm đủ mọi tầng lớp xã hội và chính kiến từ
học sinh đến giáo viên. Họ thuộc nhiều đảng phái chính trị và quyền tự do ngôn
luận được tôn trọng triệt để. Ở quốc gia Paraguay nhỏ bé này nhà nước lo trọn
gói về giáo dục từ mầm non đến hết bậc trung học trong các trường nhà nước
nhưng người dân vẫn thích gởi con đến các trường tư thục Công giáo do các tu sĩ
đảm trách dù phải trả tiền khá cao, vì ở đó con cái họ chẳng những học được
kiến thức mà còn học được nhân cách làm người, và sau khi hoàn tất trung học
các em dễ dàng vào đại học và có cơ hội thăng tiến việc làm hơn. Nhà nước còn
động viên và hỗ trợ về mọi mặt nếu một tổ chức tôn giáo nào đứng ra thành lập
trường học hay bệnh viện vì điều đó sẽ làm giảm bớt gánh nặng ngân sách cho
quốc gia miễn là việc đào tạo và phục vụ có chất lượng.
Trong những ngày tháng làm việc trực tiếp trong ngành giáo dục cả đối
nội lẫn đối ngoại với cương vị là người đứng đầu một trường Công giáo, chúng
tôi hiểu được rất nhiều điều cả tích cực lẫn tiêu cực ở một quốc gia tự do. Dù
trường công hay trường tư ở quốc gia này, giáo dục luôn đặt nặng hàng đầu việc
giảng dạy cho các học sinh là người hữu ích với châm ngôn : Thượng Đế - Tổ Quốc
và Gia đình. Dù anh thuộc tôn giáo nào không quan trọng nhưng anh phải biết
kính trọng một Vị Thượng Đế trên cao, anh phải yêu mến tổ quốc và sẵn sàng sống
chết cho tổ quốc nơi anh đang sinh sống và anh phải biết quí trọng gia đình của
riêng anh. Chúng tôi đã đồng hành với các giáo viên và các em học sinh trong
hầu hết các buổi chính khóa, các sinh hoạt bề nổi cũng như các hoạt động mang
tính tôn giáo vì các trường học Công giáo có những tiêu chí riêng và nhà nước
phải công nhận. Qua những hoạt động đó, thầy trò chúng tôi hiểu nhau và gắn bó
với nhau nhiều hơn để cùng nhau thăng tiến. Là một trường lớn ở Thủ Đô nên
không tránh khỏi những “chuyện thường ngày xảy ra ở huyện” như đánh nhau, quậy
phá, chỉ trích nhau trên mạng xã hội vì học sinh bây giờ với những phương tiện
kỹ thuật hiện đại và Internet nhiều lúc khiến chúng tôi cũng đau đầu để giải
quyết những tố giác vì là người đứng mũi chịu sào với sự trợ giúp của các luật
sư và nhà tâm lý nên cũng hạn chế rất nhiều những điều tệ hại khó lường.
Trong Tỉnh Dòng có nhiều nhân sự nhưng không
mấy ai thích làm việc chuyên môn nên cha Bề trên nhiều lúc cũng khó xử khi tìm người thay thế. Nếu mình chỉ nghĩ đến
mình mà tránh những điều khó thì đâu là đức vâng lời trong đời tu. Nhiều lúc
trong lòng cứ đắn đo, thậm chí so đo nữa là sao Bề trên cứ muốn đẩy mình vào
chỗ khó và sao mình không dám mạnh dạn từ chối. Tuy nhiên khi nghĩ lại cũng
thấy thương cho những người trách nhiệm vì họ tin mình và biết khả năng của mỗi
người mới giao nhiệm vụ chứ nếu đặt nhằm chỗ thì có ngày tan nát nhà Dòng.
Đại Hội Giới Trẻ Dòng Ngôi Lời
Tuần thứ hai của tháng
9, Dòng Ngôi Lời ở Paraguay tổ chức kỳ Đại Hội Giới Trẻ lần thứ II trong 3 ngày
cuối tuần diễn ra tại Nhà Tĩnh Tâm của Dòng ở miền Đông đất nước. Tham dự lần
này có gần 220 bạn trẻ và linh mục thuộc tất cả các trường học và giáo xứ trên
toàn quốc nơi Dòng Ngôi Lời phụ trách.
Đây là Đại Hội giới
trẻ chứ không phải là cuộc tĩnh tâm nên chúng tôi đã mời những vị thuyết trình
rất trẻ và có nhiều kinh nghiệm với giới trẻ để bắt nhịp được hồn của giới trẻ
khi chúng tôi giúp các em hiểu và dùng cho đúng những mạng xã hội trong việc
loan báo Tin Mừng vì giới trẻ ở đây khá thờ ơ và khô khan với Lời Chúa và Thánh
Lễ. Các em chủng sinh liên hiệp quốc trong Dòng là những hoạt náo viên đầy tài
năng đã làm cho những ngày Đại Hội “nổ tung” với những điệu nhảy Samba, Tango,
Lambada, Hiphop… và các bài hát sinh hoạt đậm tính Nam Mỹ đã giúp giới trẻ tham
gia hết mình và tập trung hơn theo thời khóa biểu của chương trình vì giới trẻ
Nam Mỹ mà thiếu chuyện hát hò và nhảy nhót coi như thất bại.
Các anh em linh mục và
tu sĩ trẻ trong Dòng đang thực tập truyền giáo ở đây đã tham gia hết mình khi
nhìn thấy giới trẻ chính là hình ảnh của mình. Chúng tôi là người trong Ban Tổ
Chức nhiều khi lúng túng vì lúc đầu các em đăng ký tham dự là 150 nhưng con số
lại gia tăng không ngờ lên đến 220 trong chính ngày Đại Hội do dư âm tích cực
của Đại Hội lần trước khiến chúng tôi
một phen lo lắng nhưng đâu cũng vào đó và cảm thấy vui khi các em đáp
lại lời mời gọi và tham gia tích cực.
Ai đó đã từng nói “Thay đổi một người là thay đổi cả thế giới”. 220 bạn
trẻ tham dự đại Hội đã hứa quyết tâm khi trở về sẽ làm một điều gì đó có ích nơi
các em sinh sống để trở thành những cánh tay nối dài của Chúa Ki-tô. Nhớ lại
Giáo hội Công giáo Hàn quốc cách đây hơn 30 năm thì người Công giáo chỉ khoảng
2 triệu người, nhưng trong chuyến thăm của Đức Thánh Cha Phan-xi-cô vào trung
tuần tháng 8 vừa qua thì nghe nói con số Công giáo của Hàn quốc hiện nay đã gần
5 triệu người. Chính giới trẻ là tương lai của Giáo Hội và xã hội nếu chúng ta
biết định hướng đúng lúc, nhất là các linh mục biết đồng hành và biết quan tâm
đến họ. Các em sẽ là những nhà truyền giáo hữu hiệu nhất trong môi trường các
em sinh sống, và nhất là các em sẽ dùng những phương tiện kỹ thuật hiện đại để
nói về Chúa cho những bạn bè của mình. Chúng con có chút ít kinh nghiệm trong
việc đồng hành với giới trẻ trong những năm tháng truyền giáo nơi đây và luôn
tranh thủ mọi thời gian có thể trong các trường học hay trong các buổi thuyết
trình tại các giáo xứ để giúp giới trẻ chẳng những trong việc thu lượm kiến
thức nhưng còn trong đời sống thiêng liêng của các em nữa để hướng các em cân
bằng đời sống tri thức và đời sống thiêng liêng trong một thế giới tục hóa đang
phát triển từng ngày.
Hôm nay ngày 21 tháng
9, người dân Nam Mỹ bắt đầu bước vào mùa Xuân và giới trẻ trong các trường học
và giáo xứ đón chào mùa Xuân theo phong cách Nam Mỹ. Xin Chúa là mùa Xuân Vĩnh
Cửu ban ơn lành cho giới trẻ Paraguay cũng như giới trẻ trên toàn thế giới biết
dấn thân và cam kết theo Chúa Ki-tô.
Paraguay, ngày 21 tháng 9 năm 2014 – Lễ Thánh
Mát-thêu Tông Đồ
Lm. Antôn Trần Xuân Sang, SVD.