Bồi bổ tâm linh
Sau Tuần Bát Nhật Phục Sinh, Tỉnh Dòng chúng tôi có kì tĩnh tâm năm để anh em có dịp hội tụ với nhau, và nhất là để nghỉ ngơi, dưỡng sức bồi bổ tâm linh sau những tháng ngày lam lũ trên trận tuyến truyền giáo.
Đã nhiều năm rồi Tỉnh Dòng chúng tôi ở Paraguay và Dòng Tên rất có duyên với nhau và luôn có sự cộng tác trong nhiều lĩnh vực truyền giáo và thăng tiến con người. Bởi thế, có thể nói các anh em Dòng Ngôi Lời và Dòng Tên ở Paraguay là những người bạn thân của nhau nên có dịp gì thì thường chia sẻ với nhau.
Chính vì thế, Tỉnh Dòng Ngôi Lời chúng tôi lại mời người giảng phòng năm là một linh mục Dòng Tên người Tây Ban Nha đang làm việc ở Trung Tâm Linh Thao tại Paraguay. Ngài đã từng làm việc ở nhiều quốc gia và là chuyên viên về nhân chủng học với nhiều năm làm việc trong viện nghiên cứu về ngành nhân chủng. Tuy đã 75 tuổi đời với đầu tóc bạc trắng, ngài rất khỏe mạnh, hài hước và có tài hùng biện nên khi ngài chia sẻ về các lời khấn Dòng, chúng tôi cảm thấy thích thú và cảm thấy bị lôi cuốn dù những điều ấy chúng tôi đã từng nghe đi nghe lại trong đời tu, và vì thế những ngày tĩnh tâm của chúng tôi thật thú vị và cảm thấy trôi nhanh.
Trong những ngày Tĩnh Tâm, cha Giám tỉnh của Dòng cũng thông tin cho chúng tôi biết những anh em linh mục đau bệnh và những anh em linh mục vắng mặt vì lí do mục vụ không thể tham dự kì tĩnh tâm. Chúng tôi cũng được thông tri về vài anh em linh mục người Paraguay xin rời khỏi Dòng sau rất nhiều năm tu luyện nhưng nay muốn từ giã sân cỏ nhà tu để vào sân cỏ thế tục tham gia vào các cơ quan công quyền hay trở thành các doanh nhân vì cảm thấy đời tu không còn hấp dẫn với họ nữa khi họ cho rằng các lời khuyên Phúc Âm như Khó Nghèo, Vâng Phục và Khiết Tịnh như là một vật cản không để cho họ tiến đến con đường công danh và một số anh em xuất tu còn lập luận rằng đời tu đã kiềm hãm sự thăng tiến của họ.
Dĩ nhiên khi một người không muốn sống theo một khuôn khổ nào đó và muốn bức ra khuôn khổ đó, họ thường có những lí do nghe có vẻ hợp lí để biện minh cho hành vi của mình. Nhưng tôi cảm thấy tiếc vì một số anh em xuất tu gần đây là những người được Nhà Dòng cho ăn học tới nơi, tới chốn và được nhiều ưu đãi khác nữa, vậy mà…
Trong những cuộc hội thảo giữa các nhà đào tạo giữa các Dòng với nhau, một Sơ giám tập có văn bằng tâm lí chuyên về đời tu đã cho chúng tôi biết khi Sơ và các đồng nghiệp khảo sát về lí do xuất tu của những linh mục, tu sĩ tại vùng Nam Mỹ. Có đến 90% xuất tu là do vấn đề tình cảm và phần trăm còn lại là do ham thích quyền lực và lỗi về đức khó nghèo. Như vậy cũng biết rằng ở vùng Nam Mỹ này khi nói đến đức khiết tịnh là một điều rất khó nói và khá tế nhị vì ngay cả các em học sinh cấp II đã có rất nhiều kinh nghiệm về đời sống tính dục vì các em đã biết yêu và biết “chuyện ấy” rành rẽ hơn các bậc tu trì.
Đệ Bách Chu Niên Độc Lập của Paraguay
Tháng 5 năm nay, Paraguay kỉ niệm 200 năm giành độc lập từ thực dân Tây Ban Nha. Họ đã có những hoạt động thiết thực cho ngày lễ độc lập của họ từ chính quyền đến giáo quyền.
Hơn bao giờ hết, người Paraguay thuộc tất cả mọi tầng lớp và đảng phái trong xã hội cùng nhau tổ chức ngày độc lập trong tinh thần đoàn kết và xây dựng.
Vào thứ Bảy ngày 14 tháng năm vừa qua, người Paraguay đã cử hành ngày lễ Độc Lập của họ. Nhiều nguyên thủ quốc gia và các phái đoàn ngoại giao từ các nước đã đến tham dự các nghi lễ này. Các cựu chiến binh, quân đội, cảnh sát, nam phụ nữ ấu, sinh viên, học sinh… tập duyệt nghi thức duyệt binh trong nhiều ngày cho ngày đại lễ này. Một nghi thức không thể thiếu là sau khi vị tổng thống và thủ tướng đón tiếp các vị khách mời từ các nước đến dự, họ đưa nhau đến Nhà Thờ Chính Tòa của thủ đô Asunción, Paraguay để cử hành nghi thức Tạ Ơn “Te Deum”. Dù muốn hay không, các vị thượng khách dù là hữu thần hay vô thần đều đến tham dự nghi thức “Te Deum” này vì người Nam Mỹ luôn tâm niệm 3 điều căn bản: Thượng Đế, Quốc Gia và Dân Tộc.
Nghi thức dự định diễn ra ở Tiền Sảnh của Nhà Thờ Chính Tòa, nhưng đến giờ chót trời lại mưa nên phải chuyển vào bên trong Thánh Đường. Người chủ sự nghi thức không phải là Tổng Tống mà chính là vị giám mục người Paraguay (Hội Đồng Giám Mục Paraguay có rất nhiều giám mục ngoại quốc nên sự kiện của người Paraguay phải do chính người Paraguay chủ sự). Chính vị giám mục này sau lời chào đầu nghi thức đã đọc thông điệp của Hội Đồng Giám Mục Paraguay gởi toàn thể dân tộc Paraguay nhân dịp Đệ Bách Chu Niên Độc Lập với chủ đề “una nueva evangelización para un nuevo Paraguay” (Một cách thế loan báo Tin Mừng mới cho một đất nước Paraguay mới).
Như chúng ta cũng biết dù các nước Châu Mỹ La Tinh là các quốc gia có truyền thống Ki-tô giáo, nhưng thế quyền và giáo quyền hoàn toàn tách biệt nhau. Bởi thế, vị tổng thống đương nhiệm của Paraguay từng là giám mục Công giáo, nhưng trước khi ông xin ứng cử tổng tống vào năm 2008, ông đã xin Đức Thánh Cha cho ông hồi tục để đủ điều kiện làm ứng cử viên vì theo hiến pháp của Paraguay, cấm các giáo sĩ tham gia vào các chức vụ công quyền. Và cũng vì thế mà nhiều vị linh mục ở đây muốn tham gia điều hành các cấp chính quyền đều phải xin hồi tục để không lẫn lộn giữa giáo quyền và thế quyền. Dù giáo quyền và thế quyền hoàn toàn tách biệt nhau nhưng không vì thế mà tiếng nói của giáo quyền bị xem thường. Tiếng nói của các vị mục tử ở đây, nhất là của Hội Đồng Giám Mục rất mạnh mẽ, dám tố cáo những việc làm mập mờ của chính quyền về những công việc của đất nước nếu chính quyền có những việc làm sai trái ảnh hưởng đến đất nước. Bởi thế, các vị tổng thống ở Bolivia, Argentina, Venezuela hay một vài nước châu Mỹ Latinh khác rất sợ và rất “ghét” các vị tu sĩ vì họ dám nói thẳng, nói thật và sẵn sàng chịu đi tù để nói lên tiếng nói của một công dân có trách nhiệm.
Cũng trong những ngày này, tôi có đón một anh em linh mục đàn anh từng là một trong những nhà truyền giáo Việt Nam đầu tiên đến Paraguay cách đây hơn 20 năm, và hiện đang làm việc tại Hàn Quốc. Người anh em này trở lại Paraguay thăm lại cảnh xưa, người xưa và cũng là dịp kỉ niệm Ngân Khánh linh mục. Tôi có tháp tùng với ngài đến thăm lại các nơi xưa ngài từng phục vụ để nhìn lại những người thân quen. Gặp nhau thật vui trong tình đồng hương, tình huynh đệ và anh em cũng có dịp hàn huyên tâm sự, chia sẻ những kinh nghiệm trong đời sống truyền giáo.
Chúng tôi cũng nhận được một tin khá buồn vào Chúa Nhật Chúa Chiên Lành, một anh em linh mục cùng Dòng đang làm việc tại Phan Rang, Việt Nam bị tử nạn sau khi đi mục vụ về trên chiếc Honda. Người anh em này rất thân thiết với tôi và là người giảng lễ mở tay cho tôi dịp tôi dâng thánh lễ tạ ơn. Đọc tin buồn và nhìn những hình ảnh tang tóc do các anh em cùng Dòng từ quê nhà gởi đến mà thấy xót lòng. Lần lượt những anh em, những bâc thầy thân thương của tôi trong Dòng lần lượt ra đi để lại trong tôi một khoảng trống thênh thang. Tôi biết một ngày nào đó tôi cũng sẽ ra đi về nhà Cha trên trời với các anh em tôi vì sống chết đều thuộc về Chúa, nhưng khi nghe tin buồn ập đến tôi cảm thấy buồn man mác.
Trong những ngày này người ta cũng đồn rằng lúc 18 giờ chiều thứ Bảy ngày 21 tháng 5 năm 2011 là ngày Tận Thế, và nghe đâu ở Mỹ người ta cảnh báo và tuyên truyền rầm rộ về ngày này do diễn đạt sai lầm về Kinh Thánh. Nhưng tôi nghĩ rằng nếu mọi người biết đối xử với nhau thật tốt thì đâu có sợ gì tận thế.
Tháng 5, một tháng ghi đậm nhiều kí ức trong tôi vì trong tháng 5 năm 2010 vừa qua tôi có dịp đặt chân trên đất Mỹ thăm những người thân yêu trước khi về thăm Việt Nam. Thời gian vẫn cứ trôi nhanh và luôn trẻ mãi trong khi nhìn lại mình tôi thấy ngày một già đi. Tháng 5 cũng là tháng của các Mẹ, đặc biệt là của Mẹ Maria. Xin Mẹ đoái thương chúng con và gìn giữ anh em linh mục chúng con luôn trung tín và thánh thiện.
Paraguay, 23-5-2011