Hành hương Linh Địa Caacupe
Trong tháng 12, về phương diện tôn giáo, có 2 lễ lớn là lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội và lễ Giáng Sinh. Lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội (8.12) thì có nhiều giáo phận, nhiều quốc gia nhận làm thánh Bổn mạng và cử hành rất trọng thể. Và dĩ nhiên lễ Giáng Sinh là đại lễ mà hầu hết các quốc gia trên thế giới đều có những cách cử hành hay biểu lộ riêng trong ngày lễ đặc biệt này.
Tôi đã có lần chia sẻ về cách hành đạo của người Paraguay trong các dịp lễ, cách riêng là các dịp lễ tôn kính Đức Mẹ vì đây là một trong các quốc gia vùng Nam Mỹ “muy mariano” (rất sùng kính Đức Mẹ) . Nhân đây, tôi muốn chia sẻ thêm về sự kiện đặc biệt này để các bạn hữu Việt Nam xa gần hiểu thêm về con người Paraguay và cách thể hiện niềm tin của họ.
Gần 3 năm rồi tôi không có dịp hành hương linh địa Đức Mẹ Caacupe Ở Paraguay vì nhiều lý do. Tuy nhiên, năm nay tôi có cơ hội và được mời chủ tế và giảng lễ trong ngày vọng lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội mà giáo hội Công giáo Paraguay nhận làm Quan Thầy và đặt tên cho trung tâm của Linh Địa là Nuestra Señora de Caacupe (Đức Mẹ Caacupe), giống như Việt Nam chúng ta có Trung Tâm Hành Hương Đức Mẹ La-vang.
Các nước Nam Mỹ nói chung rất sùng kính Đức Mẹ và hầu như các quốc gia này đều có những cuộc hiện ra của Đức Mẹ để gia tăng lòng tin cho các tín hữu và châu lục vốn được xem là Tân Thế giới này. Nước Brazil với trung tâm hành hương Đức Mẹ Aparecida mà năm 2007 đã diễn ra Thượng Hội Đồng Giám Mục Châu Mỹ và vùng Caribe với sự hiện diện của đương kiêm Giáo Hoàng Bê-nê-đi-tô XVI. Nước Argentina, láng giềng của Paraguay với Đức Mẹ Luján được mừng trọng thể ngày 4 tháng 5 hàng năm. Trung Tâm hành hương Đức Mẹ Guadalupe của nước Mexico, một trong những Trung Tâm hành hương lớn nhất (chỉ sau đền Thánh Phê-rô) vừa được mừng kính trọng thể vào ngày 12 tháng 12 vừa qua. Và, Paraguay, thủ đô hành chính là Asuncion, nhưng thủ đô tinh thần chính là Linh Địa Đức Mẹ Caacupe, thủ phủ của bang Cordillera của nước Paraguay. Hàng năm, có khoảng 3 triệu lượt khách hành hương đến viếng Linh Địa này.
Trong những ngày chuẩn bị cho đại lễ Đức Mẹ, từng đoàn người hối hả đến trung tâm hành hương Đức Mẹ giữa mùa hè oi bức và thỉnh thoảng những cơn mưa xối xả với những cơn gió mạnh khiến đường xá ngập nước và cây cối ngã nghiêng. Dù mưa to gió lớn nhưng không làm nhục chí những khách hành hương vốn có lời nguyện ước với Mẹ dù chỉ một lần trong năm tham dự thánh lễ. Tôi cũng hòa vào đoàn hành hương ấy để kính viếng Đức Mẹ và xin Mẹ cho tôi được trung thành với ơn gọi của một tu sĩ truyền giáo.
Năm nay, lần đầu tiên tôi được mời chủ tế và giảng lễ cho giới trẻ và giới tu sĩ trong ngày vọng lễ Đức Mẹ. Trước khi thánh lễ bắt đầu, một số báo, đài đã phỏng vấn tôi để hiểu biết thêm về Việt Nam, nhất là về việc thực hành niềm tin của người Công giáo ở Việt Nam. Tôi cũng có dịp chia sẻ với họ về Đại Hội Dân Chúa vừa diễn ra ở Việt Nam vào tháng 11 vừa qua và cảm thấy hãnh diện vì tôi là một tu sĩ Việt Nam đang làm việc truyền giáo tại Paraguay.
Vừa chuẩn bị dâng thánh lễ thì trời mưa to khiến tất cả mọi người đang ở ngoài đều tập trung chật ních trong nhà thờ. Một linh mục trẻ mới từ Ghana qua đã cùng đồng tế với tôi trong thánh lễ này. Trong bài giảng lễ, tôi đã chia sẻ với những khách hành hương về cách biểu lộ đức tin không chỉ là tham dự thánh lễ với những nghi thức hoành tráng như hôm nay mà cần phải thực thi đức công bằng, bác ái và lòng tín trung. Tín trung với Chúa, với tổ quốc và tín trung trong từng bậc sống của mình. Paraguay là một quốc gia phần đa là Công giáo. Tuy nhiên có lẽ vì thiếu linh mục, thiếu sự hướng dẫn về đạo nghĩa, và họ là công giáo đó nhưng là công giáo của “hạt giống bên vệ đường” (Xc. Mt. 13, 5tt) nên thiếu chiều sâu nội tâm và vì thế, khi có sự cố là họ bỏ đạo không thương tiếc! Nhiều người Công giáo nhưng chỉ tham dự thánh lễ vài lần trong đời mà thôi. Vả lại nếu họ muốn tham dự thánh lễ thì có chỗ nào đâu mà tham dự. Nếu tình cờ một vị mục sư Tin Lành đến cử hành trong vùng của họ thì họ vẫn tưởng là thánh lễ của Công giáo. Cũng may mà có các dịp lễ về Đức Mẹ mà họ đã quay trở lại với Chúa dù chỉ vài lần trong đời.
Còn nói về sự trung tín trong đời sống tu trì hay đời sống hôn nhân thì hơi khó đối với họ. Có lẽ do hoàn cảnh lịch sử và chiến tranh đã tác động mạnh mẽ lên ý thức hệ của người dân xứ này. Số xuất tu nhiều hơn số nhập tu, và lí do xuất tu chủ yếu là vì gặp trở ngại trong lời khấn khiết tịnh. Còn trung tín trong đời sống gia đình thì khỏi phải bàn luận vì đây là vấn đề muôn thuở và khá tế nhị trong tòa giảng và tòa giải tội. Cũng may mà nhờ có Đức Mẹ mà người ta mới mon men đến với Chúa dù chỉ là những lần hiếm hoi như dịp này. Có lẽ khách hành hương lâu ngày thấy một gương mặt lạ hoắc người Á châu chủ tế và giảng lễ hơi khôi hài nên thỉnh thoảng họ vỗ tay thật to để khích lệ làm cho tôi cảm thấy vui vui. Cũng chính vì thế mà sau thánh lễ tôi lại tiếp tục được mời phỏng vấn và nhiều người lại chạy đến xin hòa giải với Chúa, các Soeurs trẻ thì bao vây chúc mừng. Thôi thì lâu ngày con lừa này của Chúa cũng được lên hương một chút cho hưng phấn cuộc đời để tạo thêm nguồn vui cho những ngày tháng kế tiếp.
Mùa Giáng sinh 2010
Mùa Giáng sinh ở Nam Mỹ là mùa Hè nên trời oi bức và hay mưa lắm. Tôi đã kinh nghiệm chuyện này nhiều năm nên cũng không phiền hà hay đổ tội cho ông trời như những năm trước nữa.
Giáng sinh là ngày hội ngộ của gia đình như dịp Tết Nguyên Đán của Việt Nam nên Hội Đồng Giám Mục đã cho ấn hành các tài liệu “Navidad en Familia” (Giáng Sinh trong Gia Đình) và kêu gọi các giáo dân trong cùng khu xóm học hỏi và cử hành các tài liệu ấy tại các gia đình. Tôi cũng đến với các gia đình và kêu gọi những người biết chút ít về trang trí, kịch nghệ để tập cho các em làm kịch Giáng sinh mừng Chúa. Có một cặp vợ chồng trẻ với 1 bé gái khoảng 2 tháng trông rất kháu khỉnh chấp nhận làm “hang đá sống” (Pesebre viviente) trong Đêm Vọng-Giáng Sinh thật vui. Tôi cũng kêu gọi mọi người chuẩn bị một số bánh kẹo và một món quà gì đó để sau thánh lễ tặng cho nhau và cùng nhau chia sẻ chút bánh kẹo trong ngày Chúa sinh ra. Chiều 24.12 dù trời mưa rất lớn nhưng tối hôm ấy tôi cũng phải chạy sô để dâng 2 thánh lễ ở hai cộng đoàn và cùng chia sẻ những viên kẹo Giáng sinh với những người tham dự. Tôi cảm thấy lòng mình ấm hơn vì dần dần mọi người ý thức hơn vào các dịp lễ. Chúa Hài Đồng đã nghe lời khẩn cầu của tôi vì có những lúc tôi đã gào thét với Ngài.
Lễ cuối năm và các bài sai mới
Sau những ngày Đại Lễ của Giáo Hội, Tỉnh Dòng Ngôi Lời chúng tôi tại Paraguay có dịp ngồi lại với nhau để tổ chức bữa tiệc gia đình tu sĩ và cũng để thăm mộ của những anh em quá cố trong Dòng. Chúng tôi đã dâng thánh lễ để tạ ơn Chúa vì những ơn lành Chúa đã ban cho từng người và cho Tỉnh Dòng trong cả năm qua. Năm nay Tỉnh Dòng có nhiều thuyên chuyển mới vì chúng tôi có vị Giám Tỉnh Mới và Hội Đồng Bề Trên Mới sẽ nhậm chức ngày 1.1.2011. Cha bạn đồng hương của tôi được phân nhiệm làm cha xứ nơi tôi từng phục vụ, và Nhà Dòng đã tiếp tục giữ tôi lại trong vai trò đạo tạo các tu sĩ truyền giáo tương lai và tuyên úy cho một số phong trào. Tôi hơn buồn vì không được trực tiếp ở gần đàn chiên nhưng tôi phải vâng lời vì mỗi công việc đều hướng đến phục vụ Chúa và tha nhân. Dù tôi không là cha xứ trực tiếp nhưng tôi vẫn có một số giáo điểm truyền giáo để làm việc, đó cũng là một niềm an ủi đối với tôi.
Hôm nay là ngày cuối năm dương lịch và tất cả những người con Paraguay ở xa đều đã tựu về với gia đình của họ. Có lẽ vì cũng đã quen với nếp sống xa xứ và đã dần quen với công việc nên tôi không còn nhớ nhà da diết như những năm đầu. Xin cầu chúc mọi người bước sang năm mới 2011 được dồi dào sức khỏe, công việc ổn định, gia đình hạnh phúc và nhất là tràn đầy hồng ân Chúa. Happy New Year 2011.
Paraguay, 31 tháng 12 năm 2010