Chuyến đi Santiago – Chile
Những ngày cuối tháng 9 vừa qua chúng tôi phải lo cho chương trình sinh hoạt của các giáo điểm truyền giáo những tháng cuối năm, đồng thời cũng chuẩn bị lên chương trình cho các công việc mục vụ và lượng giá cho các chủng sinh trước khi họ có kỳ nghĩ hè. Riêng các nhà đào tạo vùng Conosur Nam Mỹ đã lên chương trình cho cuộc họp vùng của các chủng viện thuộc Dòng Ngôi Lời thuộc các nước Chile, Argentina, Bolivia và Paraguay.
Tôi cũng đang lo chương trình huấn luyện trong chủng viện nên cũng là khách mời tham dự khoá họp này tại thủ đô Santiago (thánh Gia-cô-bê) của nước Chile.
Vì mới tham dự khoá hội thảo quốc tế về Đối Thoại Ngôn Sứ tại Argentina chưa đầy một tháng và nhiều chuyện trong ngoài chưa giải quyết xong nên tôi cũng lưỡng lự không muốn đi lần này. Tuy nhiên cha Giám Tỉnh đã động viên và hứa sẽ sẵn sàng cho người đến giúp tôi trong những ngày tôi đi vắng nên tôi phần nào an tâm.
Khi tôi gọi điện cho cha Huân, người bạn thân của tôi từ ngày vào Dòng và cũng là người anh em có bài sai Parauay để nhờ anh ta giúp những ngày tôi đi vắng, anh đã sẵn sàng nhận lời dù giáo xứ của anh có đến hơn 60 giáo điểm và cách chỗ tôi 15 giờ xe chạy. Thế mới biết được tình huynh đệ và gắn kết của người Việt mình.
Ngày 28 tháng 9 vừa rồi nhằm ngày Chúa Nhật, sau khi dâng 2 thánh lễ ở 2 giáo điểm khác nhau, tôi đón xe bus để lên thủ đô nhằm cho kịp ngày hôm sau bay qua Chile dự họp. Cũng may lần này xe bus không gặp trục trặc giữa đường nên tôi đến Nhà Chính của Dòng tại thủ đô để trọ đêm và ngày hôm sau ra phi trường sớm để làm thủ tục.
Thời buổi kinh tế khó khăn nên Nhà Dòng cũng phải tính toán chi li để tiết kiệm ngân sách. Cha Tổng Quản Lý của Dòng đã mua vé của hãng hàng không giá rẻ và khuyến mãi để chúng tôi tham dự cuộc họp. Tuy nhiên, cái gì nó cũng có cái giá của nó. Vì là giá rẻ và khuyến mãi nên khâu phục vụ hành khách phải nói là khá tệ. Chuyến bay cất cánh từ phi trường Asunción, Paraguay rồi quá cảng tại phi trường Montevideo, Uruguay và cuối cùng đến phi trường Santiago của Chile tổng cộng là 6 tiếng mà không hề có một ly nước lã hay một cái bánh ngọt cho khách. Trái lại tất cả đều phải mua bằng tiền đô (dĩ nhiên là US dollar) với giá cắt cổ. Mộ chai nước nhỏ với giá 4 US dollar. 1 cái bánh sandwich với giá 7 US dollar! Vào phi trường họ chẳng cho mình đeo theo đồ ăn thức uống nên buộc phải mua mà tiếc hùi hụi. Vị linh mục người Đức cùng đi với tôi mang theo vali hành lý xách tay chỉ nặng có 7 kg (vượt quá 2 kg cho phép) nên phải đóng 10 US dollar làm ngài có vẻ bực tức. Nói như thế để mọi người cùng biết và coi đó như là một kinh nghiệm khi đi trên những hãng hàng không giá rẻ ở bất cứ nơi nào trên thế giới này.
Vài nét về Chile
Khi chuyến bay gần đến Thủ Đô Santiago của Chile, mọi người đồng thanh la lớn : Nhìn kìa, đẹp quá, đẹp quá. Tôi bỗng mở mắt và nhìn qua cửa sổ máy bay thì thật là đẹp như đang ở trên cảnh thượng giới trong bộ phim Tây Du Ký. Máy bay chúng tôi đang bay qua dãy núi Cordillera de Chile quanh năm tuyết phủ thuộc dãy Andes.
Nhìn từ trên cao thấy mọi vật tí xíu và chiếc máy bay mình đang ngồi cũng chỉ là một chấm nhỏ trong vũ trụ mà thôi. Cảnh tượng hùng vĩ quá và ước gì tôi là thi sĩ như Hàn Mặc Tử, tôi sẽ viết lên mấy bài thơ để ca tụng công trình của Đấng Tạo Hoá như thi sĩ họ Hàn đã làm các bài thơ về Đức Mẹ. Tuy nhiên, với ngôn ngữ chân quê của một nhà nông chất phát, tôi phải thú nhận rằng những cảnh tôi nhìn thấy từ trên máy bay trước khi đáp xuống phi trường của thủ đô Chile quá đẹp dù thời tiết hôm ấy hơi xấu do dự báo trời mưa.
Chile là quốc gia nằm phía Tây Nam của châu Mỹ La-tinh với diện tích 756.626 Km2 – rộng gấp đôi diện tích Việt Nam nhưng dân số chỉ khoảng 17 triệu người. Tiếng Tây Ban Nha là tiếng nói chính thức của quốc gia này dù cũng có nhiều thổ ngữ khác nhau. Quốc gia này được biết đến nhiều qua chế độ độc tài của Augusto Pinochet mà nhiều lần toà án quốc tế đã đem ra xét xử. Quốc gia này cũng được biết đến khi một phụ nữ gốc Pháp có tên là bà Michelle Bachelet, một thành viên của Đảng Xã Hội từng bị đi đày đã đắc cử tổng thống và trở thành người phụ nữ tổng thống đầu tiên của quốc gia Nam Mỹ nhiệm kỳ 2006 – 2010.
Chile là một quốc gia có khoảng 70 % Công giáo. Chính quyền và giáo quyền hoàn toàn tách rời nhau, nhưng vì là một quốc gia khá tiến bộ so với các nước lân cận và cũng được xem là quá cấp tiến nên đây cũng là quốc gia đầu tiên cho phép những người đồng tính sống với nhau cách hợp pháp. Bởi thế đề tài cấm kỵ không được nói và chỉ trích là vấn đề đồng tính luyến ái tại nước này. Các linh mục diễn thuyết khôn hồn thì đừng có lên tiếng kẻo có ngày mất mạng như chơi.
Những ngày hội họp
Vì là quốc gia đăng cai khoá họp lần này nên các linh mục có trách nhiệm ở Chile đã đưa đón chúng tôi tại Phi trường và lo lắng mọi việc trong những ngày họp hành. 8 vị đào tạo tham dự trong khoá họp này gồm 1 người Đức, 1 người Phi-luật-tân, 2 người Indonesia, 2 người Argentina, 1 người Chile và tôi, anh chàng tân binh người Việt.
Khi giới thiệu cho nhau tôi mới biết các nhà đào tạo kia là những vị có thâm niên và quá già dặn kinh nghiệm đào tạo trong khi mình chỉ là anh lính mới tò te bước vào lĩnh vực huấn luyện. Dẫu biết như vậy nhưng tôi không hề có mặc cảm tự ti vì không có khởi đầu thì làm sao có kết thúc được.
Các vị đào tạo lần lượt chia sẻ thông tin của từng tỉnh Dòng và quốc gia sở tại về tình hình huấn luyện nhân sự. Tôi cứ tưởng ở Paraguay là ít ơn gọi nhưng tôi đã nhầm khi nghe các anh em chia sẻ về sự khủng hoảng ơn gọi ở Tân Thế Giới này. Chủng viện nào cũng lớn nhưng chỉ lác đác vài chú chủng sinh. May mà các chủng sinh học ở các trường đại học Công giáo gồm nhiều phân khoa chứ nếu không thì biết lấy đâu số giáo sư để huấn luyện. Các nhà đào tạo cũng thảo ra chương trình huấn luyện liên tỉnh dòng, liên quốc gia vừa ít tốn kém, vừa đúng tôn chỉ của Dòng là đào tạo nên những tu sĩ truyền giáo sống trong các cộng đoàn quốc tế.
Các nhà huấn luyện cũng nhấn mạnh đến việc chọn những nhà Thăng Tiến Ơn Gọi để hiểu rõ về các ứng sinh và dù thiếu ơn gọi nhưng quan trọng về số lượng, như Đức Thánh Cha đương kim đã từng nói, mà chúng ta chỉ cần có những ơn gọi và linh mục chất lượng.
Những tháng vừa qua khi đọc trên các trang mạng điện tử Công Giáo Việt Nam, tôi cảm thấy rất mừng và hãnh diện cho Giáo hội Công giáo Việt Nam khi có thêm nhiều linh mục để phục vụ trong cánh đồng truyền giáo của giáo hội và cũng là để kế thừa những bậc cha anh già nua và khuất bóng. Nhìn những khuôn mặt thân thương của 12 anh em trẻ trung thuộc Dòng Ngôi Lời tại Việt Nam vừa lãnh tác vụ linh mục tại Nha Trang tự nhiên cảm thấy ấm lòng. Nhưng, khi nhìn lại ơn gọi tại Paraguay, nơi mình đang phục vụ và các quốc gia lân cận vùng Mỹ La-tinh nói riêng và châu Mỹ nói chung mà lòng cảm thấy xót xa! Tuy nhiên, nếu chỉ nhìn đến số lượng hoàng tráng bên ngoài mà không quan tâm đến chất lượng bên trong thì có ngày sẽ phải trả giá.
Chúng tôi cũng có một ngày tham quan thủ đô tráng lệ của Chile, thăm những danh lam thắng cảnh có tên là Thiên Đàng “Valparaíso” và nhiều nơi khác của Chile trong thời gian ngẳn ngủi này để hiểu thêm về đất nước và con người Chile. Một cha trong đoàn hỏi tôi về Paraguay thế nào so với Chile thì tôi chỉ cười và nói : “Không biết 100 năm nữa Paraguay có bằng Chile bây giờ không đây”. Tuy nhiên tôi không bao giờ đứng núi này mà trông núi nọ. Nhiệm vụ của tôi là sẵn sàng vâng phục ý bề trên theo khả năng của mình trong tư cách là một tu sĩ truyền giáo.
Nam Mỹ - Lễ Mẹ Mân Côi, 07 tháng 10 năm 2009