Truyền giáo thời cúm heo
Căn bệnh rất
quen nhưng lạ xảy ra cách đây mấy tháng khởi đi từ châu Mỹ và nay đã lan tràn khắp thế giới
khiến cho nhiều quốc gia phải khốn đốn, và hầu như mỗi giờ Tổ Chức Y Tế Thế
Giới phải cập nhập con số ca nhiễm mới và số tử vong về căn bệnh này. Con số tử
vong ở vùng Nam Mỹ đã lên đến 800 và số người bị xem là dương tính cũng khá
nhiều. Đất nước Paraguay nhỏ bé cũng có đến 10 ca tử vong về căn bệnh cúm heo
hay cúm A H1N1. Có lẽ đây là lần đầu tiên đất nước nhỏ bé về dân số này hứng
chịu căn bệnh mà họ nói đùa nửa tiếng Tây Ban Nha nửa tiếng Guaraní là bệnh Gripe
Kuré (cúm lợn).
Và cũng có lẽ đây là lần đầu tiên tôi thấy người
Paraguay biết đeo khẩu trang dù đó chỉ là chiếu lệ! Và cũng chính vì căn bệnh
này mà chuyện truyền giáo có nhiều điều vui buồn mà tôi muốn chia sẻ một tý.
Có lẽ mọi người sẽ bật cười khi tôi
đặt tựa đề bài viết có tên là “Truyền giáo thời cúm heo”! Hãy nhìn vào tấm ảnh
này khi mọi người đang chờ khám bệnh theo sự hướng dẫn của Bộ Y Tế. Dù đã được
khuyến cáo là không nên tụ tập đông người để tránh lây nhiễm và phải đeo khẩu
trang khi tiếp xúc với người bệnh, họ không thể thích nghi với những cái mới lạ
và khó chịu này.
Một số giáo
phận cũng được cảnh báo là những người có triệu chứng bệnh cúm, dù không biết
là cúm heo hay cúm gà thì nên ở nhà và trong thánh lễ mọi người không nên hôn
chúc bình an với nhau như trước nữa. Linh mục cũng nói với họ là khi rước lễ
thì nên rước bằng tay để giữ vệ sinh cho mình và cho người khác nhưng dường như
những điều cảnh báo đó chẳng có gì đáng quan tâm. Khi chúc bình an thì họ vẫn choàng
hôn nhau hình tam giác hình tứ giáo theo truyền thống của họ và vẫn rước lễ
theo thể thức truyền thống bằng miệng và có một số người muốn đớp tay của linh
mục luôn.
Từ tháng 7
đến nay vì là mùa đông nên trời chuyển lạnh dữ dội. Có những ngày nhiệt xuống
dưới âm độ C và những vùng giáp ranh Argentina có tuyết rơi. Là linh mục dù
trong phòng không có máy sưởi nhưng tôi có áo ấm, mền bông mà vẫn lạnh thấu
xương trong khi đi ra đường, nhất là đến một số giáo điểm của người Paraguay
sinh sống, nhìn thấy nhiều người không được ăn no mặc ấm như mình và nhà cửa
thì bé tý tẹo trống trên, hở dưới giống như những túp lều tạm bợ của người miền
Tây Nam bộ chất phát, thấy mà chạnh lòng. Mùa Đông cũng là mùa dễ lây lan bệnh
cúm, chưa biết cúm gì nhưng khi hỏi thăm người dân thì họ nói chẳng quan tâm
đến bệnh cúm heo, gà gì cả. Họ vẫn bình chân như vại và rất lạc quan trước
những biến chuyển của thời đại. Nhìn thấy cuộc sống đơn sơ, bình thản, mộc mạc
của những người dân chất phát quê mùa so với một số cộng đồng người gốc Âu châu
trong cùng khu vực tôi phụ trách luôn bận rộn, lo lắng và bất an nhiều chuyện
như là một bức tranh khảm đối nghịch nhau.
Trong những
ngày tháng của đại dịch cúm heo này, phận vụ của một linh mục cũng khá nặng nề
vì hàng ngày phải tiếp xúc với đủ hạng người giàu nghèo, lớn bé. Có tuần tôi
phải cử hành an táng cho nhiều người chết vì bệnh cúm (chưa xác định là cúm
gì!) và nhiều khi phải ngồi nghe xưng tội diện đối diện với nhiều con cá lớn từ
lâu đã bỏ nhà thờ trong khi chính bản thân mình cũng bị cảm sốt và ho hen do
cái lạnh hành hạ. Có lẽ do Chúa thương và ban ơn nên đến giờ vẫn chưa thấy
triệu chứng gì của căn bệnh này. Hình như Chúa đã ban cho cái “ơn miễn nhiễm”
để có thể chống chọi với nó vì nếu tôi mà nhiễm bệnh bây giờ thì cha bề trên và
giám mục phải đi xin thêm một người mới và không biết bao lâu mới có được. Cụ
thể là cha xứ người Ái Nhĩ Lan ở giáo xứ hàng xóm của tôi đã 74 tuổi phải phụ
trách nhiều giáo điểm. Trước khi tôi chuyển đến thì ngài vẫn khoẻ mạnh và làm
việc hăng say. Nhưng cách đây 2 tháng ngài đã bị đột quỵ và đến giờ cũng chưa
có ai thay thế. Bởi thế Đức giám mục giáo phận và bề trên của tôi vi thấy tôi
trẻ và sung sức hơn nên nhờ coi sóc giúp giáo xứ này cho đến cuối năm. Những
ngày trong tuần tôi đồng hành với các chủng sinh và giúp cho các cộng đoàn
trong giáo điểm của mình. Tuy nhiên các thứ 7 và Chúa Nhật tôi phải đến các
cộng đoàn của giáo xứ hàng xóm để làm thuê. Có những ngày thứ 7 và Chúa Nhật
mỗi ngày phải dâng 4 thánh lễ ở các nơi khác nhau đến phờ cả người. Nhiều khi
cũng càm ràm với cha bề trên và muốn bỏ việc cho rồi nhưng thấy thương cho
người giáo dân quá vì cả tháng hay hai tháng họ mới có thánh lễ một lần. Đời
sống tâm linh của họ khá nguội lạnh vì thiếu vắng mục tử mà nếu mình bỏ thì họ
lạnh tanh luôn. Thôi thì cố giúp được khi nào thì giúp vì chính thánh bổng mạng
của các linh mục, thánh Gioan Maria Vianey, hàng ngày ngồi toà đến 16 giờ mà
càm ràm gì đâu.
Đôi
hàng bộc bạch
Con người sống cần có lý tưởng. Tôi cũng là con
người sống với nhiều lý tưởng và luôn ước mơ những điều tốt đẹp trong cuộc
sống. Chính vì thế mà tôi đã xin trở thành một nhà truyền giáo trong Dòng Ngôi
Lời để thực thi lý tưởng tốt đẹp đó.
Dòng Ngôi Lời là một cộng đoàn quốc tế mà
trong đó các tu sĩ gồm linh mục và tu huynh thuộc đủ mọi quốc gia sống và làm
việc với nhau. Tôi những tưởng đây là một kiểu mẫu của một cuộc sống tu trì
hoàn hảo nhưng quả thực có những điều khá tế nhị mà nếu mỗi người không biết
kiềm chế và vượt qua những tranh luận nhỏ nhặt thì dễ dẫn đến hậu quả khôn
lường. Tỉnh Dòng Ngôi Lời Paraguay của chúng tôi có trên 30 quốc gia chung sống
với nhau và mỗi quốc gia có một văn hoá khác nhau và mỗi người lại có mỗi tính
tình khác nhau nên việc đụng chạm đến tự ái dân tộc hoặc là cá tính của từng
người là một điều tối kỵ. Một lời nói không khéo dễ dẫn đến đỗ vỡ. Nhưng nếu cứ
thinh lặng mãi thì bị cho là nhu nhược. Ví dụ chuyện xảy ra giữa Việt Nam và
Trung quốc vừa qua là đề tài mà các tu sĩ ở đây muốn hỏi thăm và muốn biết thực
hư thế nào vì họ cứ tưởng rằng người Việt Nam nói tiếng Hoa. Vị linh mục người
Trung Hoa khoa trương và nói với họ rằng Việt Nam từng là một tỉnh của Trung
quốc nên bây giờ chuyện họ muốn làm gì là quyền của họ. Không biết khi vị linh
mục này học ở Trung quốc thì người ta đã dạy gì cho anh ta mà anh ta lại dám
cao ngạo như vậy. Tôi bình thản chia sẻ với các tu sĩ bạn rằng nước Việt Nam
chúng tôi tuy là một nước độc lập dù nhỏ
so với Trung Quốc nhưng chúng tôi có ngôn ngữ và chữ viết riêng, có 4 ngàn năm
văn hiến và dù Trung Quốc đã từng dùng sức mạnh xâm chiếm đất nước chúng tôi
nhưng chúng tôi đã đứng lên để chiến đấu và đã chiến thắng. Dân tộc Việt Nam
chúng tôi luôn mong muốn hoà bình nhưng vì nước láng giềng của chúng tôi cứ
muốn lấn chiếm và làm khổ người dân chúng tôi. Tôi đi tu không muốn dính dáng
gì đến chính trị chính em nhưng nếu cần tôi sẵn sàng làm tất cả để nói lên
tiếng nói yêu nước của một người Việt Nam. Sau những lời chia sẻ đó, vị linh
mục người Trung Hoa lục địa có vẻ bực tức với tôi lắm nhưng chẳng làm gì được
tôi. Tôi sẽ sẵn sàng đối thoại với anh ta nếu anh ta gặp tôi nhưng các buổi họp
kế tiếp anh ta chẳng thèm chào tôi nữa.
Thế đó, cuộc sống truyền giáo
không dễ dàng chút nào, lại càng khó khăn hơn với những nhà truyền giáo quốc tế
vì vừa phải theo tôn chỉ Hội Dòng, vừa phải bảo tồn và gìn giữ chính văn hoá
của mình. Anh em ruột thịt còn bất đồng với nhau huống gì chúng tôi là người xa
lạ. Sắp tới đây tôi sẽ đi dự một khoá hội thảo quốc tế của các nhà truyền giáo
toàn châu Mỹ về Đối Thoại Ngôn Sứ tại một nước Nam Mỹ, và dịp này tôi có thời
gian để chia sẻ một chút về nét đẹp của văn hoá Việt Nam.
Hôm nay ngồi viết những dòng tâm
sự này đúng dịp lễ thánh Gio-an Vianey, quan thầy của các linh mục. Mới tuần
trước sau khi dạy học cho các chủng sinh xong và chợt nhìn vào gương, thấy có
gì trăng trắng trên đầu và tưởng là bụi phấn, nhưng phủi mãi chẳng thấy rơi
xuống. Nhìn kỹ thì mới biết là tóc đã chuyển màu. Té ra mình bắt đầu có tóc
bạc! Hơi buồn một tý vì lâu nay mình cứ tự hào với anh em cùng lớp là mình có
mái tóc đen tuyền. Điện thoại báo cho cha bạn cùng làm việc ở Paraguay biết và
hỏi cha bạn thế nào về tóc, cha bạn trả lời tóc của anh ta càng ngày càng bị
rụng nhiều giống như cha thánh Vianey! Người xưa đã nói rất đúng :
Sanh-Lão-Bệnh-Tử. Mình mới đi tới bước 3 là Sanh-Lão-Bệnh, và không biết bao
giờ qua bước thứ 4, Tử! Xin phó thác cho Chúa và xin chúc mừng tất cả các anh
em linh mục trong ngày lễ quan thầy của chúng ta.