TÌM HIỂU VỀ TU DÒNG VÀ TU TRIỀU

Chúa Nhật Phục sinh ngày 01 tháng 04 năm 2018 vừa qua, Cộng đoàn Công giáo Việt Nam tại Hòa Lan chính thức có cha Tân Quản Nhiệm là linh mục Phaolô Phạm Đình Hiện thuộc Tu Hội truyền giáo Thánh Giuse, viết tắt là M.H.M (Mill Hill Missionaries- Các nhà truyền giáo Mill Hill), có Trụ sở chính tại Anh Quốc. Ngài là linh mục Việt Nam thứ 5 đảm trách Cộng đoàn Công giáo Việt Nam tại Hòa Lan, và là linh mục đầu tiên không phải là linh mục Triều.

Lâu nay có nhiều anh chị em cũng phân vân chưa hiểu nhiều lắm về linh mục Triều và linh mục Dòng. Nhân đây cũng xin giải thích một tý để anh chị em hiểu hơn.

Nói về sự giống nhau giữa linh mục Dòng và linh mục Triều thì cả hai lối sống đều phục vụ Chúa và và sống độc thân trong bậc sống của mình.

Tuy nhiên Dòng và Triều chỉ hai lối sống khác nhau có thể dựa trên vài tiêu chuẩn như: Chương Trình Huấn Luyện, Công Việc Mục Vụ, Lời Khấn hay Lời Hứa, và Đời Sống,

Tu Dòng (hay các tu sĩ, đan sĩ) là những phần tử của các Dòng tu thường sống trong một cộng đoàn, gọi là Tu Viện hay Đan Viện. Các tu sĩ hay đan sĩ phải tuyên giữ các lời khuyên Phúc Âm hay còn gọi là các lời Khấn Dòng (khiết tịnh, khó nghèo, và vâng phục), trực tiếp vâng lời bề trên Dòng trong mọi sự và đảm nhận những công tác do bề trên chỉ định.Các tu sĩ nam hay đan sĩ có thể là linh mục (có chức thánh) hoặc không linh mục {mà người ta quen gọi là các Thầy hay Sư Huynh (tiếng Anh gọi là Brother, tiếng Pháp gọi là Frere)}; và các nữ tu được gọi là Soeur (Tiếng Pháp) hay Sister (tiếng Anh). Công việc của các linh mục Dòng (hay các tu sĩ/ đan sĩ) tùy thuộc vào đoàn sủng và linh đạo của mỗi Dòng. Họ có thể thi hành những việc về phụng vụ, quản trị, mục vụ, linh thao, truyền giáo, giáo dục, xã hội, y tế, nghệ thuật, truyền thông, lao động… Các linh mục Dòng có thể được gửi đi hoạt động bất cứ nơi nào nhà Dòng được phép hoạt động. Có những Dòng Tu Địa Phương chỉ hoạt động trong phạm vi quốc gia nhưng cũng có những Dòng Tu Quốc Tế hoạt động khắp thế giới. Các linh mục Dòng cũng được bề trên gửi đến các giáo phận để phục vụ như các cha xứ nhưng thường có hai hay ba thành viên trở lên sống như cộng đoàn nên rất dễ phân biệt với các linh mục Triều.

Ngoài ra, trong thực tế, ta còn thấy sau chữ ký hay danh xưng của các linh mục Dòng hay các tu sĩ thường có thói quen viết thêm chữ tắt tên của Dòng mình như: SJ (Societas Jesus– Dòng Tên), OP (Ordo Predicatorum– Dòng Đa Minh), OFM (Ordo Fratrum Minorum– Dòng Thánh Phanxicô), CSsR (Congregatio Sanctissimi Redemptoris- Dòng Chúa Cứu Thế), SVD (Societas Verbi Divini– Dòng Ngôi Lời), MS (Missionarus Salettensis– Dòng LaSalette), CFC (Congregatio Fratrum Christianorum– Dòng Sư Huynh Lasan), OH (Ordo Hospitalis– Dòng Bệnh Viện Gioan Thiên Chúa), SDB (Società Salesiana di San Giovanni Bosco– Dòng Salesian Don Bosco), OSB (Ordo Sancti Benedicti– Dòng Biển Đức), MHM (Các cha truyền giáo Mill Hill), MF (Missionaies of Faith– Dòng Thừa Sai Đức Tin)…

Một linh mục Dòng muốn trở thành một linh mục Triều phải được giải lời khấn và được Giám mục Giáo phận đó chấp thuận thì không cần phải làm gì khác, trong khi một linh mục Triều muốn trở thành một tu sĩ thì phải vào Nhà Tập để học hỏi linh đạo của Dòng và học về các lời khấn Dòng rồi sau đó mới được tuyên khấn. Một linh mục Dòng được chọn làm Giám Mục thì được miễn trừ lời khấn vâng lời bề trên để chỉ lo cho giáo phận mình, và lúc đó chỉ biết vâng phục người duy nhất là Đức Giáo Hoàng.

Các linh mục Triều (Secular priests) còn được gọi là các linh mục Giáo phận (Diocesan priests), thường phục vụ trong các giáo xứ thuộc giáo phận mình làm việc. Sự khác biệt chính yếu là các linh mục Triều không tuyên khấn ba lời khuyên Phúc Âm như các linh mục Dòng, mặc dù các linh Triều cũng hứa vâng lời Đức Giám Mục và hứa sống trinh khiết độc thân nhưng không khấn giữ đức khó nghèo như các tu sĩ. Và cũng vì thế các linh mục triều không được gọi là những tu sĩ vì các ngài không có đời sống cộng đoàn và không có các lời khấn Dòng..

Các linh mục triều đảm nhận những công tác do Đức Giám Mục giáo phận mình chỉ định. Chủ yếu các linh mục triều là phục vụ trong các giáo xứ, thi hành việc mục vụ. Thông thường, các linh mục triều hoạt động trong địa hạt giáo phận của mình và nếu có sự chuyển đổi đến một giáo phận khác hay một công việc đặc biệt nào khác đều phải được chính giám mục giáo phận ấy chấp thuận.

Sau đây là phần tóm lược một số các điểm khác biệt giữa Tu Dòng và Tu Triều:

• Tu Dòng: (Cộng Đoàn, Tu Viện, Đan Viện)

+ Cộng đoàn: Thuộc nhà Dòng hay Tu Viện.

+ Bề trên: Bề trên Dòng hay Đan Viện.

+ Lời khấn: Phải tuyên khấn ba lời khuyên Phúc Âm (Khiết tịnh, Khó nghèo và Vâng phục).

+ Độc thân: Bắt buộc.

+ Khó nghèo: Phải có phép của bề trên trong việc sử dụng của cải.

+ Đời sống chung: Có đời sống cộng đoàn.

+ Linh đạo: Sống theo linh đạo và đoàn sủng của Dòng hay Đan Viện.

+ Phạm vi hoạt động: Bất cứ nơi nào được bề trên sai đến.

+ Công việc: Đa dạng, tùy theo đoàn sủng của Dòng.

+ Ký hiệu sau danh xưng: Có ký hiệu viết sau tên của tu sĩ như SVD, OP, SDB, SJ….

• Tu Triều (Giáo phận)

+ Cộng đoàn: Thuộc giáo phận.

+ Bề trên: Trực tiếp là các giám mục giáo phận.

+ Lời khấn: Không có. Chỉ hứa vâng lời Đức Giám Mục.

+ Độc thân: Bắt buộc.

+ Khó nghèo: Được làm chủ, tiền bạc được sử dụng theo ý của mình.

+ Đời sống chung: Không có đời sống cộng đoàn. Sống một mình.

+ Linh đạo: Không có linh đạo và chỉ thi hành mục vụ theo giáo phận mình.

+ Phạm vi hoạt động: Thường là trong giáo phận nơi mình xuất phát.

+ Công việc: Chủ yếu là phục vụ trong giáo xứ hoặc làm giáo sư trong Chủng Viện.

+ Ký hiệu sau danh xưng: Không có

Dù có khác nhau về lối sống hay danh xưng, các linh mục Dòng hay linh mục Triều, các nữ tu hay nam tu, các đan sĩ hay ẩn sĩ… họ đều là những người phục vụ Chúa và tha nhân trong cuộc đời nhân chứng vì như Đức Cố Giáo Hoàng Phaolo VI từng nói: “Con người ngày nay cần chứng nhân hơn thầy dạy”. Có một số linh mục Triều nhưng sống rất nhiệm nhặt, khắc khổ còn hơn những đan sĩ trong các đan viện; trong khi đó có một số tu sĩ Dòng lại sống quá phóng khoáng và ''lõi đời'' hơn cả người đời. Áo Dòng không làm nên thầy tu nhưng chính nhân cách, nhân chứng mới làm nên đời sống tu trì. Chúng ta cầu nguyện cho các linh mục, không quan trọng là Triều hay Dòng, để các ngài luôn biết sống chứng nhân giữa một xã hội tục hóa và người ta không cần đến Chúa nữa.   

Lm. Antôn Trần Xuân Sang, SVD.