PARAGUAY – LINH MỤC VÀ CHUỖI MÂN CÔI

Tháng Mân Côi hay Mai Khôi lại về cũng là dịp để người Ki-tô hữu gần gũi Mẹ Maria với tràng hạt Mân Côi để cùng Mẹ cầu cho hòa bình thế giới trước những bất công, bạo lực, khủng bố và thảm họa thiên nhiên xảy ra hàng ngày như lời Mẹ nhắn nhủ trong những lần hiện ra với con cái Mẹ, nhất là ở Fatima.

Khi còn nhỏ ở Việt Nam chúng tôi thường hay nghe người lớn nói: “Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, Ngày tháng mười chưa cười đã tối” vì muốn giải thích hiện tượng "Ngày dài, đêm ngắn" (tháng 5) và "Ngày ngắn đêm dài" (tháng 10) do ảnh hưởng sự tự quay quanh trục của Trái Đất và chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời nên sinh ra hiện tượng ngày đêm chênh lệch giữa 2 nửa cầu và các mùa. Điều này chỉ đúng ở các nước thuộc Bắc Bán Cầu, còn Nam Bán Cầu nơi chúng tơi đang sinh sống thì lại khác hoàn toàn và phải đọc ngược lại là” “Ngày tháng năm chưa mần đã tối, Đêm tháng mười chưa cười đã sáng” vì ngày ngắn, đêm dài (tháng 5 trời lạnh) và ngày dài đêm ngắn (tháng 10 trời nóng).

Tháng Mười năm nay có lẽ do ảnh hưởng khí hậu toàn cầu nên trời hay mưa bão và nhiệt độ cũng không nóng bức như mọi năm. Tuy nhiên vì thời tiết quá thất thường nên rất nhiều người đau bệnh và đột tử và cứ phải đi làm phép xác đều đều cho cả trẻ lẫn già.

Như chúng ta cũng biết Paraguay là một xứ truyền giáo vì linh mục địa phương rất ít và mỗi khi họp liên tu sĩ hay đại hội dân Chúa thì thấy rất đông các linh mục tu sĩ nước ngoài với đầy đủ màu da, tiếng nói. Vùng đất truyền giáo này cũng đón nhận rất nhiều người di dân đến từ khắp nơi, trong đó có người Nhật, Hàn quốc và Đài Loan là những người thành đạt nhất ở đây. Các đồ đùng hàng ngày như tủ lạnh, xe hơi, điện thoại, tivi với thương hiệu Samsung, Kia, Huyndai… của Hàn quốc rất được ưa chuộng ở đây. Bởi thể, người Hàn quốc ngày càng đến đây rất đông và mang theo gia đình, bà con để mở rộng thị trường và trở nên những người khá thành đạt và giàu có nhất là các thành phố và trung tâm thủ đô của Paraguay. Và cũng vì thế nhu cầu tâm linh của họ cũng được quan tâm rất kỹ khi họ cũng gởi qua những mục sư, linh mục để đồng hành với bổn đạo của mình. Đức giám mục ở đây đã chấp thuận cho họ có một giáo xứ giành riêng cho giáo dân Hàn quốc và tất cả nghi thức, thánh lễ đều bằng tiếng bản xứ Hàn quốc để họ có thể dễ dàng cảm nhận ơn Chúa và yên tâm sống nơi đất khách quê người như quê nhà của mình.

Giáo dân xứ Hàn ở đây rất quảng đại như người Việt Nam mình sống ở hải ngoại. Cứ 3 hay 5 năm một lần thì cha xứ của họ sẽ trở về Hàn quốc và Giáo hội ở Hàn quốc sẽ gởi một linh mục khác để thay thế làm  nhiệm vụ. Và chính giáo dân ở đây sẽ phải chi trả mọi thứ từ chỗ ăn ở, sinh hoạt phí, lương tháng và những ngày phép hàng năm cho cha xứ họ. Không phải tất cả những người Hàn quốc làm việc ở đây đều nói được tiếng tây Ban Nha (ngoại trừ các em nhỏ học ở trường và những thương gia làm việc trực tiếp với người nước ngoài). Bởi thế họ sống khá khép kín và thường chỉ kết hôn giữa người Hàn với nhau.

Cha xứ mới ở đây có quen thân với chúng tôi khi chúng tôi có cuộc họp với Giám mục giáo phận.  Vị linh mục này không nói được tiếng Tây Ban Nha nên chúng tôi nói chuyện với nhau bằng tiếng Anh. Thỉnh thoảng ngài nhờ chúng tôi dâng lễ vì ngài có những cuộc họp đồng hương với các linh mục Hàn bên Argentina hay Peru và chúng tôi phải chuẩn bị vài tiếng Hàn để chào hỏi trước và sau thánh lễ. Phần còn lại chúng tôi nói tiếng Tây Ban Nha và có người phiên dịch qua tiếng Hàn. Các bà, các cô lúc đầu khá khép kín nhưng khi chúng tôi bắt đầu chào hỏi vài câu Hàn quốc và họ nhìn thấy chúng tôi cũng giống cha xứ của họ nên họ khá vồn vã và sau thánh lễ họ thường mời chúng tôi ăn các món ăn đặc trưng của họ và còn tặng chúng tôi món Kimchi để mang về. Thật thú vị khi thỉnh thoảng được các cộng đồng đa quốc gia mời dâng thánh lễ và chúng tôi biết thêm chút ít về văn hóa của họ vì nhà truyền giáo không những chỉ biết của mình mà còn biết học hỏi và kết hợp với nhau để làm phong phú thêm cho cuộc sống.

Thứ bảy vừa rồi chúng tôi có đi thăm và xức dầu bệnh nhân cho một anh em cựu linh mục cùng Dòng người Phi Luật Tân bị ung thư máu và đang vào hóa trị. Người anh em này đến đây truyền giáo từ những năm đầu của thập niên 80 và từng giữ những vị trí quan trọng trong Dòng. Tuy nhiên, sau hơn 20 năm trong sứ vụ linh mục, anh đã bị một tiếng sét ái tình với một nữ tu xinh đẹp người Paraguay nhỏ hơn anh cả một con giáp và cả hai đã quyết định rời bỏ đời tu để tiến tới đời sống hôn nhân gia đình theo tiếng gọi của con tim. Việc giải lời khấn cho nữ tu kia thì không là vấn đề nhưng quá trình hồi tục cho anh em linh mục kéo dài rất nhiều thời gian và mãi đến năm 2014 họ mới chính thức kết hôn trong nhà thờ dù hôn nhân dân sự họ đã có từ năm 2000. Nhìn thấy người anh em bơ phờ, tiều tụy với căn bệnh ung thư hiểm nghèo và không người thân nơi đất khách ngoại trừ người vợ Paraguay khá hững hờ và thỉnh thoảng lại càm ràm người chồng tội nghiệp. Có lẽ nhiều người sẽ nói Chúa phạt những người như thế nhưng chúng ta nên nhớ rằng Chúa chúng ta không phải là anh cảnh sát giao thông Việt Nam cứ rình mò trong bụi rậm hay nơi nào đó để thình lình phạt những người vi phạm. Chúa luôn tôn trọng các quyết định của chúng ta vì mỗi người chúng ta hoàn toàn tự do trong các quyết định của mình và dưới mắt người đời thì trước những sự không may mắn họ thường hay gán ghép cho Chúa theo sự tưởng tượng của chúng ta.

Tỉnh Dòng chúng tôi vừa có Bề trên giám tỉnh mới và các cố vấn cho nhiệm kỳ 2017-2020. Vị giám tỉnh mới này là người Ấn độ và có bằng luật sự dân sự tại Nam Mỹ nên khá ám tường và hiểu biết về luật pháp. Dòng chúng tôi là Dòng quốc tế và đa số các nhà truyền giáo đến từ nhiều quốc gia khác nhau nên chuyện người nước ngoài có thể đứng đầu một Dòng tu không có chuyện gì lạ và nhà nước không hề can thiệp vào nội bộ của Giáo hội.

Để chuẩn bị cho những thay đổi về nhân sự, vị Bề trên mới đã trao đổi với từng người, trong đó có bản thân chúng tôi về công việc và nhiệm vụ sắp tới mà chúng tôi sẽ đảm nhận trong những ngày đầu năm 2017. Chúng tôi cũng suy nghĩ khá nhiều về nhiệm vụ mới này và cũng chưa có một quyết định dứt khoát từ hai phía. Nếu đưa ra một công việc dễ dàng thì có thể quyết định ngay lập tức, nhưng đây là một thách đố cho chúng tôi trong nhiệm vụ mới khiến chúng tôi cũng khó đi đến quyết định. Chúng tôi đang rất cần lời cầu nguyện của mọi người cho bài sai sắp tới của mình đúng theo thánh ý Chúa.

            Cách đây hai ngày chúng tôi nhận được tin một Sư Huynh lớn tuổi cùng Dòng, một người thầy có đời sống thầm lặng nhưng sâu sắc vừa tạ thế. Nhìn tiểu sử của Thầy có thể thấy toát lên một nhân cách dù thầy không có bằng cấp tiến sĩ hay kỹ sư nhưng cuộc sống của thầy đã để lại cho chúng tôi một bài học khiêm nhường và thánh thiện trong cách sống. Xin Chúa sớm đưa linh hồn thầy về hưởng hạnh phúc vĩnh cửu với ngài.

           

Hôm nay lễ Đức Mẹ Mân Côi, chúng tôi có làm phép xác cho một bé gái 9 tuổi vừa mới qua đời vì căn bệnh ung thư quái ác từ 4 năm qua. Năm ngoái khi người mẹ của em đến xin chúng tôi cho em được rước Chúa lần đầu với bạn bè em dù em không học một ngày giáo lý nào. Nhìn thấy mẹ em đưa em trên chiếc xe lăn bé nhỏ và tha thiết được rước Chúa, chúng tôi đã đồng ý và nói với mẹ em chuẩn bị cho em quần áo đẹp nhất trong ngày em rước Chúa. Em đã được đón nhận Chúa vào lòng và rưng rung nước mắt dù em không được học hỏi về Chúa nhiều. Sau đó gia đình em xin chúng tôi cho em được lãnh nhận bí tích xức dầu bệnh nhân vì em quá yếu sức và đến hôm qua em đã ra đi như một thiên thần. Chúa đã đón nhận em về với ngài để em không còn đau đớn về thể xác nữa.

            Nhớ lại chuyện gia đình ở Việt Nam, chúng tôi có một cháu gái khoảng hơn 10 tuổi bị bệnh tự kỷ và không thể học hành hay hiểu biết nhiều. Có lần chúng tôi gọi điện về nói với gia đình xin Cha xứ cho cháu được rước Chúa lần đầu để cháu có thể quen với nhà thờ, gần gũi với Chúa nhưng khi gia đình lên thưa chuyện với cha xứ thì ngài có những lời lẽ không mấy thân thiện và còn nói nó bị khùng mà rước Chúa làm gì. Nghe kể lại như thế mà trong cổ cảm thấy nghẹn vì mục tử mà thiếu quan tâm đến những con chiên bệnh. Giờ này cha xứ ấy đã ở một cương vị rất cao rồi!

           

Chúng tôi cũng vừa mới nhận được một email của vài người quen biết ở châu Âu nói về một anh em linh mục Việt Nam ở đó có những lời lẽ rất xúc phạm khi gọi điện chửi con chiên mình. Để kiểm chứng cho thông tin trên mạng chúng tôi cũng gọi điện trực tiếp cho những người bạn ấy và biết rằng thông tin đó là thật.

            Người Việt Nam nói chung và người Công giáo Việt Nam nói riêng rất tôn trọng những bậc tu trì và họ luôn một lòng cung kính. Có lẽ vì thế mà một số bậc tru trì tự cho mình có quyền nói gì thì nói và làm gì thì làm mà quên đi một điều mình chỉ là “con lừa chở Chúa Giê-su” vào thành Giêrusalem mà thôi. Nên nhớ rằng giáo dân thời nay nhiều người đã có bằng tiến sĩ, kỹ sư và nhiều người còn dạy trong Đại Chủng Viện vì họ có bằng tiến sĩ Triết hay Thần học nữa. Người ta tôn trọng linh mục vì linh mục là người của Chúa khi được xức dầu thánh. Đừng nghĩ rằng khi đã là linh mục rồi thì có quyền vung tay, múa chân rồi chửi bới và xem người khác chẳng ra gì. Người ta kính trọng các linh mục, các tu sĩ không phải vì những người đó có bằng cấp cao hay là có những bài giảng rất hay nhưng người ta kính trọng các linh mục vì họ giống Chúa Giê-su, một mục tử khiêm nhường, hiền lành và dễ gần.

Ở bất cứ quốc gia nào, dân tộc nào cũng có người tốt, người xấu, người hiền, người dữ. Tuy nhiên, những người được đặt lên làm vị trí lãnh đạo cần phải có một có một sự bình tĩnh trong phán đoán và nhất là cách phát ngôn thận trọng vì chỉ cần lỡ lời một chút là hối hận cả đời với công nghệ thông tin thời nay. Ông tổng thống đương nhiệm Philippines khi còn làm thị trưởng thì ít tai biết đến và ông muốn nói gì thì nói nhưng gần đây trước những phát ngôn bừa bãi của ông với cương vị là người đứng đầu một quốc gia thì người ta đã coi thường và ngay cả người dân nước ông cảm thấy xấu hổ khi có một vị lãnh đạo như thế. Cũng vậy, các vị lãnh đạo tinh thần nên cẩn trọng trong cách phát ngôn và đối xử với đàn chiên mình vì cơ chế xin-cho mà những người độc tài thích làm không nên áp dụng trong Giáo hội Công giáo chúng ta.

Làm việc nhiều năm ở vùng truyền giáo chúng tôi mới nghiệm ra rằng mình chẳng là gì cả ngoài thiên chức linh mục Chúa ban. Ở đây người ta chỉ cần linh mục khi họ muốn các bí tích và rất ít khi quan tâm, lo lắng cho linh mục của họ dù đa phần là người Công giáo. Chúng tôi có dịp đi thăm một số quốc gia nơi có người Việt sinh sống và nhận thấy rằng người Công giáo Việt Nam mình sao mà thương và đối xử tốt với các linh mục như vậy nhưng các ngài lại không cảm nhận được tình thương của đàn chiên giành cho mình, trái lại có một số vị mục tử còn trù dập và  phân tán đàn chiên. Viết lên tâm tình này chúng tôi không có ý phê phán hay dạy đời bất cứ ai vì bản thân mình chỉ là hạng tép riu nhưng chúng tôi muốn nói lên một điều là hãy biết tôn trọng nhau.  Năm Thánh Lòng Chúa Thương Xót là để chúng ta biết xích lại gần nhau, tha thứ cho nhau và cùng nhau thăng tiến tình tương thân, tương ái chứ không phải là dịp để ngày càng lánh xa nhau.

            Lạy Mẹ Mân Côi, bản thân con là một người bất toàn với nhiều thói hư, tật xấu. Xin Mẹ hãy giúp con luôn biết khiêm nhường, biết lắng nghe những góp ý tích cực của những người xung quanh con để con có thể sửa đổi bản thân và giúp mọi người cùng thay đổi. Xin Mẹ ban ơn và giúp các linh mục của Mẹ biết năng lần hạt Mân Côi và biết chu toàn trách nhiệm của mình như lời Thánh Phaolô Tông Ðồ mới nói với Timôtheô: "Con hãy tự giữ mình và hãy chăm lo lời mình dạy: hãy cương quyết như vậy, điều đó sẽ khiến con tự cứu rỗi con và cả những ai nghe lời con nữa" (1Tm 4,15-16).    

Paraguay, 07/10/2016, Lễ Mẹ Mân Côi

Lm. Antôn Trần Xuân Sang, SVD